لینوکس چیست و چه کاربردهایی دارد؟

شاید خیلی به قیافه‌ی این پنگوئن خنگ بامزه نیاید که بتواند لقب «اسطوره‌ی سیستم عامل‌های جهان» را بکشد. اما واقعیت این است که لینوکس در دنیای سیستم‌عامل رایانه برای خودش امپراتوری دارد. اگر سؤال «لینوکس (linux) چیست و چه کاربردی دارد؟» در ذهن شما هم می‌چرخد تا انتهای مطلب همراه ما باشید و پاسخ این پرسش را بگیرید.

لینوکس (Linux) چیست؟

اگر دنبال یک پاسخ ویکی‌پدیایی هستید باید بگوییم که منظور از linux سیستم‌عامل لینوکس، سیستم عامل رایانه ای است که سخت‌افزارهای مختلفی از جمله انواع مختلف تلفن همراه، تبلت، مسیریاب، و کنسول بازی تا رایانه‌های رومیزی، رایانه‌های بزرگ و ابررایانه‌ها و رایانه‌های تک‌ بردی (SBC) را پشتیبانی ‌کند.

اما راستش را بخواهید این تعریف به دل خودمان هم نمی‌نشیند. برای شروع بگذارید این طور بگوییم که linux مثل اکسیژن است: هیچ‌‌جا آن را نمی‌بینید اما تقریباً همه جا ردپایی ازش هست!

حالا کمی خودمانی‌تر: واقعاً تعریف لینوکس چیست؟

بیایید و فرض کنید که محصولات و سخت‌افزارهای دنیای دیجیتال از تبلت گرفته تا سرور، مثل کتاب و جزوه هستند. برخی کتاب‌ها در قطع وزیری و جلد مقوایی چاپ می‌شوند و اگر خیلی طولانی باشد ممکن است در چند جلد چاپ و عرضه شوند.

اما گاهی انتشارات‌ها جزوات و کتابچه‌های کوچکی را نیز چاپ می‌کنند. به هر حال تمام این کتاب‌ها با یک «زبان» نوشته می‌شوند. زبان فارسی برای اشعار و ادبیات فوق‌العاده است اما ممکن است برای مقالات علمی خیلی جالب نباشد. زبان انگلیسی به عنوان یک زبان جامع و انعطاف پذیری که یادگیری‌اش هم ساده‌تر است زبان مناسبی برای انواع نوشته‌ها است.

لینوکس مثل زبان انگلیسی در دنیای دیجیتال است. جزو اصلی‌ترین سیستم عامل‌هاست که کارهای کوچک و بزرگ زیادی ازش برمی ‌آید.

سیستم عامل چیست؟

قبل از این که به لیست کارکردها و مزایای linux بپردازیم بهتر است اول بررسی کنیم سیستم عامل دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد. حتی قبل از این که ما یک تعریف قلمبه سلمبه را روی سیستم‌عامل بگذاریم شما از قبل با سیستم‌عامل های زیادی کار کرده‌اید: حداقل‌ ویندوز و اندروید و  IOS را می‌شناسید. سیستم‌عامل‌های دیگر هم درست کار همین سه تا را انجام می‌دهند: یک مجموعه نرم‌افزار که منابع سیستم را مدیریت می‌کند.

چرا هرجا صحبت از لینوکس می‌شود پای یونیکس هم به ماجرا باز می‌شود؟

اجازه بدهید همین ابتدا رازی را در این باره با شما در میان بگذاریم. خب، دلمان می‌خواست در موقعیت بهتری این واقعیت را فاش کنیم اما افسوس که زمانه هیچ‌وقت نمی‌گذارد همه چیز عالی پیش‌ برود. راستش را بخواهید linux اصلاً سیستم عامل نیست! همین پاراگراف قبلی گفتیم که هست؟ خب یک جورهایی می‌شود گفت که هست! در واقع linux سیستم‌عامل رایانه‌ای مجزا و کامل نیست بلکه در واقع ولیعهد سیستم عامل یونیکس است و در امتداد مسیر یونیکس حرکت می‌کند.

بیایید و تعریف linux را کمی اصلاح کنیم:

در واقع linux سیستم عاملی است که از یونیکس به عنوان سیستم عامل استفاده می کند. با این حال، بر خلاف یونیکس، لینوکس یک نرم افزار متن باز و رایگان است و معمولاً در سرورها استفاده می شود.

دلایل محبوبیت سیستم عامل Linux

اگر بخواهیم لیست کوتاهی از مزایای linux ارائه کنیم بایستی به موارد زیر اشاره کنیم:

1. قوی و سازگار

سیستم‌عامل linux مثل شلوار جین تقریباً برای همه جور آدمی و در هر مناسبتی قابل استفاده است. می‌توانید به سادگی از linux در راه‌اندازی یک سرور تا مدیریت یک دستگاه‌ ساده‌ی سخت‌افزاری همه جور مدیریتی را برعهده بگیرید.

1. متن باز

یکی از مزایای اصلی linux این است که یک سیستم عامل متن باز است، یعنی کد منبع آن به راحتی برای همه در دسترس است. هر کسی که قادر به کدنویسی باشد می تواند کد را به هر کسی و برای هر هدفی کمک کند، اصلاح کند، بهبود بخشد و توزیع کند.

2. امنیت

سیستم‌عاملی که صد در صد ضدنفوذ باشد هنوز می‌تواند چیزی نزدیک به معجزه باشد. اما در مقایسه با سایر سیستم‌عامل‌ها مثلاً ویندوز، لینوکس از امنیت بسیار بالایی برخوردار است. زیرا linux نسبت به بدافزارها نفوذپذیری بسیار پایین‌تری دارد.  برنامه‌های linux همیشه نیاز به مجوز از سمت مدیر قالب دارند و به همین دلیل این سیستم  به طور پیش‌فرض اصلاً نیازی به آنتی ویروس‌ها ندارد.

3. سیستم های کامپیوتری قدیمی قابل احیا می شوند

لینوکس به شما کمک می کند تا از سیستم های کامپیوتری قدیمی و قدیمی خود به عنوان فایروال، روتر، سرور پشتیبان یا سرور فایل و بسیاری موارد دیگر استفاده یا استفاده کنید. توزیع های زیادی برای استفاده با توجه به توان سیستم شما وجود دارد.

4. به روز رسانی نرم افزار

در linux با تعداد بیشتری از به روز رسانی های نرم افزاری مواجه می شوید. این به روز رسانی نرم افزار بسیار سریع تر از به روز رسانی در هر سیستم عامل دیگری است. به روز رسانی در این گزینه را می توان به راحتی بدون مواجهه با هیچ مشکل یا نگرانی عمده انجام داد.

پیشنهاد می‌کنیم مطالعه کنید: «هاست وردپرس یا لینوکس؟»

5. سفارشی سازی

یکی از ویژگی‌هایی که باعث برتری این گزینه نسبت به سایر سیستم‌عامل‌ها می شود ، سفارشی‌سازی است. شما می توانید هر ویژگی را سفارشی کنید، هر ویژگی را با توجه به نیاز خود اضافه یا حذف کنید زیرا یک سیستم عامل منبع باز است. نه تنها این، والپیپرهای مختلف و تم های آیکون جذاب را می توان نصب کرد تا ظاهری شگفت انگیز به سیستم شما ببخشد.

6. توزیع های مختلف

توزیع لینوکس انواع مختلفی از این سیستم عامل است که در مقاله‌ی «توزیع‌ لینوکس چیست؟ » درباره‌ی آن‌ها به طور کامل صحبت کرده‌ایم. این توزیع‌ها در واقع ورژن‌های مختلفی از linux هستند که برای کاربردهای مشخصی طراحی شده‌اند.  برخی از انواع توزیع‌های فدورا، اوبونتو، آرچ ، دبیان، مینت و بسیاری دیگر هستند. اگر مبتدی هستید می توانید از اوبونتو یا مینت استفاده کنید. اگر برنامه نویس خوبی هستید می توانید از دبیان یا فدورا استفاده کنید.

7. کم هزینه بودن

هسته‌ linux به صورت رایگان در وب برای دانلود و استفاده در دسترس است. برخلاف ویندوز در این سیستم عامل برای خرید لایسنس ویندوز نیازی به پرداخت مبالغ بالا برای لایسنس‌ها ندارید.

پیشنهاد می‌کنیم مطالعه کنید: «آموزش سی پنل در هاست لینوکس» 

منظور از کرنل یا هسته لینوکس چیست؟

کرنل  (kernel) یا هسته linuxدر واقع بخشی از این سیستم‌عامل است که تصمیم می‌گیرد که کدام بخش‌ها از کدام منابع سیستم استفاده کنند. درست مثل مدیرمالی یک مجموعه که تصمیم می‌گیرد چقدر پول کجا سرمایه‌گذاری شود.

به زبان علمی‌تر هسته سیستم‌عامل بخشی از کد سیستم عامل است که همیشه در حافظه ساکن می‌ماند.

هاست لینوکس چیست و چه امکاناتی دارد ؟

با تمام چیزهایی که تا به حال درباره‌ی linux خواندید می‌دانید که می‌تواند به عنوان سیستم عامل سرور هم نقش آفرینی کند. بنابراین به سرویس‌های میزبانی وب که روی linux راه اندازی می‌شوند سرویس هاست linux گفته می‌شود. سرورهای لینوکسی مزایا و معایب خود را دارند که باعث می‌شود برای برخی کاربردها و برخی وب‌سایت ها به بهترین گزینه‌ی ممکن تبدیل شوند و برای برخی دیگر در لیست کم‌ترین محبوبیت‌هایشان بمانند.

به طور کلی برای افرادی که به یکی از زبان‌های برنامه نویسی مثل PHP و پایتون تسلط دارند و می‌خواهند روی CMSهای غیر وردپرسی وب سایت راه‌اندازی کنند linux بهترین گزینه‌است. هاست لینوکس را گاهی به نام هاست cpanel نیز می‌خوانند که خیلی درست نیست. اما به این دلیل است که معمولاً سرویس‌‌های میزبانی وب linux روی سی پنل راه‌اندازی می‌شوند تا امکان مدیریت بیش‌تری به کاربران بدهند. اما درواقع نه همه‌ی سرویس های لینوکسی روی سی پنل کار می‌کنند و نه تمام هاست‌های سی پنل لینوکسی اند. بنابراین اگر این نکته برای شما مهم است پیش از  هاست لینوکس به آن توجه کنید.

پیشنهاد می‌کنیم مطالعه کنید: «هاست لینوکس چیست؟»

کاربردهای لینوکس چیست؟

کاربرد Linux به طور خلاصه مدیریت منابع سخت افزاری از کوچک ترین تا بزرگ‌ترین انواع آن است.

درواقع هر نسخه از این سیستم عامل، برنامه ها را راه اندازی و مدیریت می کند و نوعی رابط کاربری را ارائه می دهد. سیل طرفداران linux در میان  توسعه دهندگان به این دلیل عاشق سینه چاک اش هستند که این سیستم‌عامل تقریباً برای هر کاری در دسترس است. این سیستم عامل با انواع مختلف توزیع‌ها در بسیاری از حوزه های محاسباتی نفوذ کرده است.

از وب‌سرورهای آپاچی تا عملیات‌های گسترده‌ علمی با خوشه‌های محاسباتی عظیم و حتی یک دیتابیس ساده در کامپیوتر همه چیز با linux قابل کنترل است. اما برای دقیق‌تر شدن در این موضوع اجازه بدهید انواع کاربردهای آن را برشمریم:

1. لینوکس برای سیستم عامل سرور

برای سرورهای وب، سرورهای پایگاه داده، سرورهای دانلودیی، سرورهای ایمل و هر نوع سرور اشتراکی دیگری از linux استفاده می شود. چرا که برای پشتیبانی از برنامه های با حجم بالا و چند رشته ای و در نتیجه برای تمام انواع برنامه های سرور مناسب است. به همین دلیل اگر هدف دریافت نمایندگی میزبانی را در سردارید، نمایندگی هاست لینوکس می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

2. سیستم عامل دسکتاپ برای استفاده شخصی

این سیستم عامل یک محیط دسکتاپ منبع باز و آزادانه در دسترس برای کاربرانی است که آن را به سیستم عامل های تجاری ترجیح می دهند. سیستم عامل سرور هدلس برای سیستم هایی که به رابط کاربری گرافیکی (GUI) یا ترمینال و صفحه کلید متصل مستقیم نیاز ندارند.

سیستم های هدلس اغلب برای سرورهای شبکه مدیریت از راه دور و سایر دستگاه ها استفاده می شوند. سیستم عامل دستگاه یا دستگاه تعبیه شده برای سیستم هایی که به عملکرد محاسباتی محدودی نیاز دارند. این سیستم به عنوان یک سیستم عامل تعبیه شده برای برنامه های مختلف، از جمله لوازم خانگی، سیستم های سرگرمی خودرو و لوازم سیستم فایل شبکه استفاده می شود

3. سیستم عامل شبکه برای روترها

روترها: سوئیچ ها، سرورهای سامانه نام دامنه، دستگاه های شبکه خانگی و خیلی از موارد دیگر از هسته linux استفاده می کند.

4. توسعه نرم افزار سازمانی

با وجود انتقال بسیاری از ابزارهای توسعه به ویندوز یا سایر سیستم عامل ها، linux هنوز از پرکاربردترین ابزارهای توسعه نرم افزار منبع باز است. چرا که بسیار قابل تنظیم است و به طراحی ماژولار بستگی دارد که کاربران را قادر می سازد نسخه های مختلف خود را سفارشی کنند: عملکرد شبکه؛ عملکرد محاسباتی؛ استقرار بر روی پلتفرم های سخت افزاری خاص؛ و استقرار در سیستم هایی با حافظه، ذخیره سازی یا منابع محاسباتی محدود از جمله موارد خاص برای ترکیب پیکربندی‌های هسته سفارشی هستند.

قبل از اتمام مقاله شما را دعوت می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با هاست‌های متفاوت مقاله تفاوت هاست لینوکس و ویندوز چیست؟ کدام بهتر است؟ را مطالعه کنید.

 پاسخ به سوالات رایج شما:

۱. لینوکس یا ویندوز؟ کدام یک بهتر است؟

بهتر برای چه؟ لینوکس برای مواردی که در لیست کاربردها به آن‌ها اشاره کردیم می‌تواند کاربرد داشته باشد. اما ویندوز برای سخت‌افزارهای ویژوال مثل کامپیوتر شخصی کاربرد دارد.

۲. سرور لینوکسی چیست؟

سروری که با استفاده از سیستم عامل linux راه اندازی و نگه داری می شود.

۳. آیا linux زبان برنامه نویسی است؟

در واقع linux سیستم عاملی است که به دلیل وجود کامپایلر  c می‌توانند کامند را نیز اجرا کند و به نوعی در نقش زبان کدنویسی نیز ظاهر شود.

سخن پایانی

در این مقاله همه چیز پیرامون سوال «لینوکس چیست؟» را بررسی کردیم. به کاربردها و توزیع‌های لینوکس (linux) پرداختیم و به سوالات رایج شما پاسخ گفتیم. با این حال اگر هنوز سوالی در ذهن شما می‌چرخد از بخش نظرات زیر همین پست از ما بپرسید و پاسخ بگیرید. و یا تجربیات خود را با سایر کاربران به اشتراک بگذارید.