پایگاه داده sql server چیست و چه کاربردی دارد؟

SQL Server قلب تپنده بسیاری از سیستم‌های مدیریت داده در جهان است. از ذخیره‌سازی، پردازش و مدیریت داده‌های پیچیده گرفته تا ارائه گزارش‌های دقیق و بهینه، همگی از کاربردهای این نرم‌افزار پایگاه داده است.

حالا SQL Server دقیقاً چیست، چرا این‌قدر محبوب است و چه چیزی آن را از سایر سیستم‌های پایگاه داده متمایز می‌کند؟

جواب همه این سوالات را در این مقاله بخوانید.

sql server چیست؟

SQL Server نام نرم‌افزار مدیریت پایگاه دادۀ مشهور مایکروسافت است در کنار گزینه‌های شناخته‌شده‌ای مثل Oracle ،MySQL ،PostgreSQL و DB2 به شمار می‌رود.

پایگاه داده یا دیتابیس، فضایی است که برای نگهداری از داده‌ها به کار گرفته می‌شود و جهت کسب اطلاعات بیشتر دربارۀ آن، می‌توانید مقالۀ “دیتابیس (database) چیست؟” را بخوانید.

کد مادر این نوع دیتابیس در دهۀ ۸۰ میلادی نوشته شد؛ در سال ۱۹۸۸ بود که مایکروسافت SQL Server را ساخت و به دنیا معرفی کرد. با اینکه این محصول جزو سرویس‌های مایکروسافت است، علاوه بر ویندوز، لینوکس و سیستم‌های ابری مبتنی‌بر Azure هم می‌توانند از آن استفاده کنند.

پس فهمیدیم sql سرور چیست؛ ولی اجازه دهید کمی تخصصی‌تر به ماجرا نگاه و تعریف فنی‌‌تری برای این نوع پایگاه داده ارائه کنیم.

متخصص‌ها SQL Server را به چشم یک سیستم مدیریت دیتابیس Relational (رابطه‌ای!) می‌بینند. سیستم‌هایی که به اختصار RDBMS نام گرفته‌اند. بنابراین، می‌توانیم آن را یک نرم‌افزار در نظر بگیریم که اجازه می‌دهد داده‌های مرتبط را به‌شکلی بهینه و مؤثر ذخیره و مدیریت کنید. مثل همۀ دیتابیس‌های مشهور دیگر، SQL Server هم می‌تواند داده‌ها را در اختیار دیگر اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها (یا بهتر است بگوییم کلاینت‌ها) قرار دهد.

ضمناً، برای برقراری ارتباط با این دیتابیس و درخواست اطلاعات از آن، باید با زبان برنامه‌نویسی Transact-SQL یا T-SQL کار کنید. زبانی که در واقع یک افزونۀ SQL به حساب می‌آید.

تصویر زیر را ببینید تا درک بهتری از نحوۀ عملکرد سیستم‌های RDBMS داشته باشید:

تفاوت اس کیو ال سرور و sql چیست؟

SQL مخفف عبارت Structured Query Language و یک زبان برنامه‌نویسی استاندارد است که برای برقراری ارتباط با RDBMS ساخت مایکروسافت به کار گرفته می‌شود؛ درواقع نوشتن و اجرای دستورات مختلف برای کار با داده‌ها با این زبان انجام می‌شود.

و اما اینکه اس کیو ال سرور چیست؟

همان‌طور که گفتیم، SQL Server نامی است که غول دنیای تکنولوژی (مایکروسافت) برای محصول RDBMS خود در نظر گرفته!

البته ناگفته نماند که در خیلی مواقع، افراد اهمیتی به این تفاوت نمی‌دهند و برای اشاره به پایگاه داده sql server هم از کلمۀ SQL استفاده می‌کنند.

فرق SQL Server و MySQL چیست؟

SQL Server و MySQL هر دو سیستم‌های مدیریت پایگاه داده از نوع رابطه‌ای (RDBMS) هستند، اما SQL Server محصول مایکروسافت است و بیشتر با اکوسیستم ویندوز و Azure سازگاری دارد؛ در حالی که MySQL که ابتدا توسط شرکت MySQL AB و اکنون تحت مالکیت Oracle است و یک نرم‌افزار متن‌باز محسوب می‌شود.

به علاوه، SQL Server از زبان T-SQL استفاده می‌کند، در حالی که MySQL از SQL استاندارد با برخی افزونه‌ها بهره می‌برد.

بیایید جلوتر برویم و با کاربردهای این پایگاه دادۀ نامدار آشنا شویم.

پایگاه داده sql server دقیقاً چه کاربردی دارد؟

دیتابیس ساخت مایکروسافت که نزدیک به ۳۵ سال قدمت دارد، به‌خاطر برخی ویژگی‌ها از دیگر رقبایش متمایز می‌شود. ویژگی‌ها و کاربردهایی که در ادامه راجع‌به آن‌ها صحبت می‌کنیم.

تنوع زیاد ابزارها و امکانات

SQL Server به ابزارهای فراوانی مجهز است که برای مدیریت داده‌ها و تحلیل‌ آن‌ها کاربرد دارند. ابزارها و امکاناتی که با تکنولوژی ماشین لرنینگ ترکیب می‌شوند و می‌توانند اطلاعات ارزنده‌ای از کسب‌وکار و مشتری‌ها استخراج کنند.

امکان اشتراک اطلاعات با اپلیکیشن‌ها به‌سادگی هرچه تمام‌تر

با این پایگاه داده می‌توانید خیلی راحت و آسان، داده‌ها را در اختیار اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای مختلف قرار دهید. ضمن اینکه امکان بهره‌گیری از کلی سرویس مجهز به هوش مصنوعی روی هر حجم داده‌ای هم وجود دارد.

دسترسی‌پذیری بالا

به‌طور کلی، سرورهای sql طوری طراحی شده‌اند که سطح بالایی از دسترسی را برای کاربران فراهم کنند. همچنین، بازیابی اطلاعات در زمان‌هایی که به هر دلیلی سرور به مشکل خورده باشد هم خیلی راحت است.

کپی گرفتن از داده‌ها

با SQL Server می‌توانید داده‌ها را روی سرورهای مختلف بازتولید کنید، یا به بیان ساده‌تر، از آن‌ها کپی بگیرید و هر نسخه را روی سروری متفاوت بارگذاری کنید. این رویکرد مزایای زیادی دارد که از جملۀ آن‌ها، می‌توانیم به بهبود توزیع داده‌ها اشاره کنیم.

این هم از قابلیت‌ها و کاربردهای اصلی. در بخش بعدی، به سؤال نسخه‌های نرم افزار sql server چیست پاسخ می‌دهیم.

نسخه‌های موجود از سرور sql

در مجموع، ۵ نسخه از این پایگاه داده وجود دارد که در ادامه، هرکدام را مختصر و مفید بررسی خواهیم کرد.

نسخه Enterprise

کامل‌ترین نسخه از پایگاه داده sql server که قابلیت‌های یک دیتاسنتر حرفه‌ای را با بهترین عملکرد، حرفه‌ای‌ترین نوع مجازی‌سازی و کلاً آنچه همۀ خوبان دارند، اراه می‌کند.

با نسخۀ Enterprise خیالتان راحت است که سخت‌ترین و سنگین‌ترین تسک‌ها هم بدون هیچ مشکلی انجام می‌گیرند.

نسخه استاندارد (Standard)

این نسخه مناسب کسب‌وکارها و ارگان‌های کوچک است. قابلیت‌های اولیۀ مناسب مدیریت داده‌ها، نیاز این دست از مجموعه‌ها را به‌خوبی برطرف می‌کنند و ملزومات رایج و دم‌دستی برای توسعه را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.

نسخه Express

اگر هیچ شناخت قبلی‌ای از نحوۀ کارکرد دیتابیس‌ها ندارید و دنبال یادگیری قواعد این کار هستید، نسخۀ Express متخص شما ساخته شده است. البته که خیلی از برنامه‌نویس‌های مستقل و آن‌هایی که برای سرگرمی اپلکیشن می‌سازند هم سراغ نسخۀ Express اس کیو ال می‌روند و نهایت استفاده را از آن می‌برند.

نسخه دولوپر (Developer)

این نسخه به برنامه‌نویس‌ها اجازه می‌دهد هر اپلیکیشن و نرم‌افزاری را روی پایگاه دادۀ ساخت مایکروسافت بنا کنند. نکتۀ جالب اینکه تمام امکانات نسخۀ Enterprise در نسخۀ Developer هم دیده می‌شوند؛ منتهی با این تفاوت که لایسنس دومی فقط برای تست و توسعه صادر می‌شود و امکان عرضۀ نرم‌افزار را ندارد!

نسخه وب

این نسخه به‌عنوان راهکاری کم‌هزینه و مقرون‌به‌صرفه شناخته می‌شود که برای رفع نیازهای یک سازمان کوچک و حتی بزرگ (جهت نگهداری از دارایی‌های دیجیتال) مناسب به حساب می‌آید.

نوبتی هم باشد، نوبت کندوکاو نقاط قوت این نوع پایگاه‌های داده است. بیایید ببینیم مزایای اسکیوال سرور چیست.

مزایای sql سرور چیست؟

نقاط قوت پایگاه داده sql server به‌گونه‌ای هستند که هم برای سازمان‌ها، هم برای متخصصان دیتابیس‌ها کلی منفعت ایجاد می‌کنند. در این قسمت، مزایا را برای هر دو گروه بررسی خواهیم کرد.

وجود نسخه‌های مختلف برای نیازهای گوناگون

این مزیت برای سازمان‌ها خیلی کاربردی است. آن‌ها می‌توانند بسته به نیازی که دارند و مقدار پولی که می‌خواهند بپردازند، بهترین نسخه را از بین گزینه‌های بررسی‌شده در بخش قبلی، انتخاب کنند.

راهنمای دقیق و پشتیبانی کامل مایکروسافت

اگر احیاناً هرجایی به مشکلی بربخورید، هم تیم حرفه‌ای پشتیبانی مایکروسافت، هم داکیومنت‌ها (راهنماها) پرجزئیات ارائه‌شده برای sql server می‌توانند به کمکتان بیایند تا مشکل را حل کنید.

فراهم آوردن موقعیت‌های شغلی فراوان

به‌عنوان یک متخصص، اگر کار با SQL Server را خوب یاد بگیرید و با قواعد زبان برنامه‌نویسی T-SQL کاملاً آشنا باشید، کلی موقعیت شغلی، با حقوق بالا و مزایای زیاد پیش رویتان قرار دارد و شرکت‌ها مشتاق استفاده از مهارت‌های شما هستند.

وجود نسخۀ رایگان برای دولوپرها

همان‌طور که بالاتر توضیح دادیم، نسخۀ دولوپر اس کیو ال سرور رایگان است و تمام ویژگی‌های نسخۀ تمام‌وکمال Enterprise با آن عرضه می‌شوند. حالا فایدۀ این برنامه sql server چیست؟ اینکه می‌توانید به‌راحتی آن را دانلود و نصب کنید و از آن به‌عنوان فضای اختصاصی تحت مدیریت خود برای پیشبرد کارهایتان بهره ببرید.

امکان نگهداری از دیتابیس روی فضای ابری

اگر دوست داشته باشید، می‌توانید کارهای مربوط به مدیریت و نگهداری از داده‌ها روی دیتابیس را با استفاده از Azure SQL Database به محیط ابری انتقال دهید.

برخورداری از ابزارها و اپلیکیشن‌های فراوان

بالاتر هم گفتیم که دیتابیس ساخت مایکروسافت با کلی ابزار و اپلیکیشن کاربردی عرضه می‌شود. همین موضوع، می‌تواند به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مزایای آن برای سازمان‌ها (و البته متخصصان پایگاه داده) به حساب بیاید.

این ابزارها در اموری مثل تسریع فرایند طراحی دیتابیس، توسعه و عیب‌یابی آن، نگهداری از پایگاه داده و… به کار می‌آیند.

جامعۀ استفاده‌کنندگان بزرگ و روبه‌رشد

همین حالا که شما این مقاله را می‌خوانید، سازمان‌ها و افراد بسیاری از این دیتابیس استفاده می‌کنند. جامعۀ خیلی بزرگی که طبق اطلاعات موجود، تعداد اعضای آن روزبه‌روز بیشتر هم می‌شود!

بزرگ بودن جامعۀ استفاده‌کنندگان از جهات زیادی یک مزیت مهم محسوب می‌شود. مثلاً اگر مشکلی پیش بیایید و به هر دلیلی نتوانید سراغ پشتیبانی مایکروسافت بروید، اعضای این جامعه به کمکتان می‌آیند.

پشتیبانی از سیستم‌عامل لینوکس

تا قبل از ورژن SQL Server 2017، این دیتابیس، مثل بیشتر محصولات مایکروسافت، مختص اکوسیستم این اَبَرکمپانی حوزۀ تکنولوژی بود؛ اما مایکروسافت با عرضۀ این ورژن نشان داد که می‌خواهد رویه‌اش را تغییر دهد و به همین منظور، امکان استفاده از آن روی برخی توزیع‌های لینوکس را فراهم کرد. به‌طور مشخص، این توزیع‌ها امکان استفاده از پایگاه داده sql server را دارند:

• Red Hat Enterprise Linux
• SUSE Linux Enterprise Server
• Ubuntu 16.04
• Docker Engine

به این ترتیب، حتی مجموعه‌هایی که از قبل با لینوکس کار می‌کردند هم توانستند بدون تغییر کل زیرساخت IT، به استفاده از SQL روی بیاورند و همین موضوع یکی از عوامل گسترش جامعۀ استفاده‌کننندگان شد.

اما خب، دیتابیسی که با این آب‌وتاب راجع‌به آن صحبت می‌کنیم، همچین بی‌ایراد هم نیست!

معایب اسکیوال چیست؟

ایرادات را هم باید از دو منظر مختلف بررسی کنیم؛ یعنی هم باید عینک متخصصان پایگاه داده را به چشم بزنیم، هم عینک ارگان‌هایی که شاید می‌خواهند سراغ این دیتابیس بروند. بیایید ببینیم اولین ایراد اسکیوال سرور چیست.

قیمت بالای نسخۀ Enterprise

آن دسته از ارگان‌هایی که می‌خواهند با تهیۀ نسخۀ Enterprise به همۀ امکانات و قابلیت‌های sql server دسترسی پیدا کنند، باید پول زیادی بپردازند و قیمت بالا، یکی از اصلی‌ترین ایرادات این دیتابیس به حساب می‌آید.

پیچیدگی فرایند لایسنس گرفتن

گرانی تنها ایراد نسخۀ Enterprise نیست؛ چون گاهی دریافت لایسنس آنقدر سخت و پیچیده می‌شود که از مغزتان سوت می‌کشد؛ نکتۀ منفی دیگر اینکه کلیت روال کار هم به‌صورت مداوم تغییر می‌کند و هر بار که فکر می‌کنید بر تمامیت ماجرا مسلط شده‌اید، همه‌چیز عوض می‌شود!

سختی بهینه‌سازی دیتابیس

SQL Server از پس کارهای زیادی برمی‌آید؛ ولی به‌شرطی که آن را به‌درستی بهینه‌سازی کنید. کلی هم ابزار برای این کار در نظر گرفته شده است، منتهی کار با آن‌ها آنقدر سخت پیش می‌رود که تازه‌کارها و افراد با دانش فنی کمتر، بهینه‌سازی و پیکربندی این دیتابیس را یک کابوس می‌دانند.

نبود قابلیت و ابزار درونی برای کنترل استفاده از منابع

با وجود اینکه برخورداری از ابزارها و اپلیکیشن‌های زیاد یکی از مزیت‌های SQL Server به حساب می‌آید، نداشتن ابزار پیش‌فرض برای مدیریت مصرف منابع یک ضعف جدی است که نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم.

در انتها، این جدول را داشته باشید تا از مزایا و معایب پایگاه داده sql server، هم برای سازمان‌ها، هم برای متخصصان این حوزه، کاملاً مطلع شوید.

حالا همه‌چیز را دربارۀ پایگاه دادۀ مایکروسافت می‌دانید و وقت جمع‌بندی است.

SQL Server: محصولی از مایکروسافت با کلی قابلیت و کاربرد

در این مقاله گفتیم که sql server چیست و چه کاربردی دارد و سعی کردیم با بررسی همۀ جوانب و ارائۀ یک تعریف ساده، بهترین و کامل‌ترین جواب را تقدیمتان کنیم.

امیدواریم توانسته باشیم تمام اطلاعات لازم را به‌وسیلۀ این مقاله منتقل کنیم؛ ولی اگر همچنان سؤالی دارید، در قسمت کامنت‌ها، یعنی همین زیر، منتظرتان هستیم.

منابع: LearnSQL | intelequia | ACTIAN