سرور چیست؟ آشنایی با مفهوم و انواع سرور (به زبان ساده)

اینترنت و فضای آنلاین، واقعاً دنیای عجیب و پیچیده‌ای است!

فکرش را بکنید؛ وقتی در اینترنت دنبال جواب سوال‌تان هستید، یا یک بازی را به‌صورت آنلاین انجام می‌دهید، از بین میلیون‌ها داده و اطلاعاتی که روی اینترنت وجود دارد، دقیقاً چیزی که می‌خواهید را پیدا می‌کنید؛ فکر می‌کنید این اطلاعات در کجا ذخیره و پردازش می‌شوند و در اختیار شما قرار می‌گیرند؟

جواب یک کلمه است؛ سرورها!

سرورها کامپیوترهای بسیار قدرتمندی هستند که برای ذخیره و پردازش اطلاعات، اجرای برنامه‌ها و مدیریت شبکه‌ها به آن‌ها نیاز دارید. در این مقاله می‌خواهیم به زبانی ساده بگوییم سرور چیست، چه انواعی دارد و هرکدام به درد چه کسانی می‌خورد.

بیایید با تعریف سرور شروع کنیم.

سرور چیست؟ (به زبان خیلی ساده!)

از نظر لغوی، کلمه server به معنای چیزی یا کسی است که خدمتی را انجام می‌دهد. پس کار اصلی سرورها، خدمت کردن است. چه نوع خدمتی؟

سرورها دستگاه‌های فیزیکی و شبیه به کامپیوتر هستند که کار اصلی‌شان ارائه خدماتی مثل ذخیره‌سازی اطلاعات، پردازش داده‌ها، ارائه برنامه‌های کاربردی و مدیریت شبکه به سایر کامپوترهاست!

اجازه دهید یک مثال بزنیم.

یک کتابخانه را در نظر بگیرید. در این کتابخانه، کتاب‌ها، مجلات، روزنامه‌ها و سایر منابع اطلاعاتی در قفسه‌‌ها نگهداری می‌شوند و وظیفه مدیریت آن‌ها را کتابدار بر عهده دارد. مثلاً اگر بخواهید کتابی به امانت بگیرید، باید نزد کتابدار رفته و کتاب را از او درخواست کنید.

حالا فرض کنید یک کتابخانه مجازی دارید. در کتابخانه مجازی کتاب‌ها و منابع اطلاعاتی به شکل دیجیتالی ذخیره و نگهداری شود و کاربران می‌توانند از طریق اینترنت به این منابع دسترسی داشته باشند.

در این کتابخانه دیگر خبری از کتابدار نیست! سرور نقش کتابدار را دارد، منابع اطلاعاتی را ذخیره می‌کند و به درخواست کاربران پاسخ می‌دهد. چطور؟

کاربران آدرس کتابخانه را در مرورگر خود وارد می‌کنند و وارد آن می‌شوند. مرورگر درخواست کاربر را به سرور ارسال می‌کند. سرور پس از دریافت و پردازش این درخواست، کتاب مورد نظر کاربر را پیدا و آن را به مرورگر ارسال می‌کند. نهایتاً مرورگر کتاب را به کاربر نمایش می‌دهد. جالب اینجاست که تمام این فرایند در کسری از ثانیه انجام می‌شود.

در این مثال، سرور چندین نقش را برعهده داشت:

• ذخیره کتاب‌ها (داده‌ها)
• دریافت درخواست‌های کاربران
• پردازش درخواست‌ها
• ارسال پاسخ‌ها به کاربران

پس اگر بخواهیم یک تعریف شسته‌رفته از سرور داشته باشیم، می‌توانیم بگوییم:

سرور دستگاهی شبیه به کامپیوتر است که وظیفه ذخیره، پردازش و ارائه اطلاعات را برعهده دارد.

سرورها کاربردهای مختلفی دارند؛ از طراحی سایت و اپلیکیشن گرفته تا بازی و نرم‌افزارها و… که جلوتر راجع‌به آن ها صحبت خواهیم کرد. فقط بدانید که بدون اتصال سایت، اپلیکیشن و… به یک سرور و ذخیره اطلاعات‌تان در آن، در دنیای آنلاین وجود خارجی ندارید و هیچ کس نمی‌تواند شما را پیدا کند!

احتمالاً می‌پرسید:

تفاوت هاست و سرور چیست؟

هاست و سرور هردو برای ذخیره و نگهداری از محتوایات و داده‌های سایت استفاده می‌شوند، اما در عمل تفاوت‌هایی دارند. اول اینکه هاست فضا و بخشی از یک سرور است که برای میزبانی از وب‌سایت‌ها طراحی شده است. درواقع اگر سرور را یک برج چندطبقه درنظر بگیریم، هاست می‌شود هر یک از طبقات این برج.

قبلاً در مقاله دیگری مفصل توضیح داده‌ایم که هاست چیست و چه انواعی دارد؛ پیشنهاد می‌کنیم حتماً آن را مطالعه کنید.

در جدول زیر تفاوت هاست و سرور را نشان داده‌ایم:

اینجا یک سوال مهم پیش‌می‌آید:

آیا می‌توانیم از کامپیوترهای معمولی به‌عنوان سرور استفاده کنیم؟

از آنجایی که گفتیم سرورها نوعی کامپیوتر هستند، احتمالاً این سوال برایتان ایجاد شده است که آیا می‌توانید از کامپیوترهای معمولی به‌عنوان سرور استفاده کنید یا نه. توانستنش را که می‌توانید؛ اما این کار به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. چرا؟

خب کامپیوترهای معمولی، هرقدر هم که قوی باشند، معمولاً قدرت پردازش، حافظه، فضای ذخیره‌سازی و کلاً سخت‌افزار و نرم‌افزارهای ضعیف‌تر و کمتری نسبت به سرورها دارند و این باعث می‌شود که نتوانند از عهده حجم بالای درخواست‌ها یا پردازش داده‌های سنگین و پرحجم بربیایند.

علاوه بر این، کامپیوترهای معمولی معمولاً از نظر امنیت هم ضعیف‌تر از سرورها هستند. کامپیوترهای معمولی خیلی راحت در معرض حملات سایبری یا خرابی‌های سخت‌افزاری و آسیب‌هایی مثل آتش‌سوزی قرار می‌گیرند و گزینه‌ مطمئن و امنی برای ذخیره داده‌های سایت‌تان نیستند.

در کنار همه این‌ها، برای اینکه سایت‌تان همیشه بالا باشد، سرورها باید ۲۴ ساعته و در تمام طول سال روشن بمانند که کامپیوترهای معمولی از پس چنین کاری بر نمی‌آیند.

با وجود همه این‌ها، در مواردی مثل تست سایت و اپلیکیشن‌ها قبل از لانچ، می‌توانید از کامپیوترتان به‌عنوان سرور استفاده کنید.

خب تا اینجا فهمیدیم سرور چیست، چه تفاوتی با هاست دارد و چه کاری انجام می‌دهد. حالا بیایید انواع سرور و ویژگی‌های هرکدام را بشناسیم.

انواع سرور + ویژگی‌های هر یک

در یک دسته‌بندی کلی،می‌توانیم سرورها را بر اساس نوع سخت‌افزار در دو گروه قرار دهیم: سرورهای فیزیکی و مجازی.

سرور فیزیکی همان چیزی است که تا الان راجع‌به آن صحبت کردیم؛ یعنی همان ابررایانه‌هایی که وظیفه‌ میزبانی از وب‌سایت‌ها و ذخیره و پردازش داده‌ها را برعهده دارند. این نوع سرورها در محلی به نام دیتاسنتر و تحت تدابیر امنیتی و حفاظتی ویژه‌ای نگهداری می‌شوند و می‌توانید متناسب با نیازهایتان، آن را سفارشی و پیکربندی کنید.

با وجود تمام آزادی عملی که سرورهای فیزیکی برای کانفیگ و پیکربندی به شما می‌دهند، معایبی هم دارند؛ مثلاً قطعات آن به تعمیر و مراقب نیاز دارد و در صورت خراب شدن باید تعوض شوند.

در ضمن وظیفه نگهداری، پیکربندی و راه‌اندازی این سرورها روی دوش خودتان است و علاوه بر دانش فنی و تخصصی بالا، پول زیادی هم می‌خواهد!

سرور مجازی یا VPS مخفف عبارت Virtual Private Server، به معنای سرور مجازی خصوصی است.

در واقع سرور مجازی یک نسخه مجازی از سرور فیزیکی است؛ یعنی به‌جای اختصاص چند سخت‌افزار مستقل برای هر سرور، طی فرایندی به نام مجازی‌سازی، یک سخت‌افزار قوی را به چندین سرور شبیه‌سازی می‌کنند.

هر سرور مجازی، سیستم‌عامل و نرم‌افزار و منابع مخصوص خود را دارد و می‌تواند کاملاً مستقل از سایر سرورهای مجازی کار کند.

خرید سرور مجازی

قدرت واقعی در سرور مجازی لیمو‌هاست

زیرساخت اختصاصی خود را در بهترین دیتاسنتر‌های جهان گسترش دهید. با VPS لیموهاست ضمن تامین منابع کافی، سرعت، انعطاف‌پذیری، کنترل بیشتر و امنیت اطلاعات را تجربه کنید.

شروع قیمت از
۸۴۰ هزار تومان

خرید VPS

این را هم بگوییم سرورهای مجازی ارزان‌تر از سرورهای فیزیکی و نگهداری و راه‌اندازی آن‌ها آسان‌تر است.

علاوه بر این دسته‌بندی کلی، سرورها از نظر کاربرد و نوع مالکیت هم انواع مختلفی دارند که در ادامه تک‌تک آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

سرور اختصاصی

سرورهای اختصاصی سرورهایی هستند که تمام امکانات، منابع و فضای آن‌ها تمام و کمال برای استفاده یک کاربر یا سازمان خاص اختصاص داده شده‌اند. سرورهای اختصاصی معمولاً قدرت پردازشی و حافظه بیشتری نسبت‌به سرورهای اشتراکی دارند، اما خب گران‌تر هم هستند.

از آنجایی که این سرورها به‌طور کامل تحت کنترل یک کاربر یا سازمان است، از نظر امنیت، بسیار قوی عمل می‌کند. علاوه بر این‌ها، صفر تا صد راه‌اندازی، نظارت، مدیریت و نگهداری از این سرورها هم برعهده خودتان است که کار راحتی نیست و دانش بالایی می‌طلبد.

اگر کانفیگ و مدیریت سرور اختصاصی برایتان دشوار است، می‌توانید با سرور اختصاصی مدیریت‌شده از تمام امکانات سرور اختصاصی برخوردار شوید و مدیریت و پیکربندی آن را به تیم فنی لیموهاست واگذار کنید.

سرور اختصاصی مدیریت شده

با یک تیر، دو نشان بزنید! با سرور اختصاصی مدیریت شده، هم منابع قدرتمند را کامل در اختیار خودتان دارید و هم مدیریت و نگهداری آن را به خبره‌ها سپرده‌اید.

شروع قیمت از
۳,۴۹۰,۰۰۰ تومان

خرید سرور اختصاصی

سرور اشتراکی

در سرورهای اشتراکی، منابع و ظرفیت‌های یک سرور به چند بخش تقسیم می‌شود و چندین کاربر یا سازمان به‌طور همزمان در یک سرور واحد شریک می‌شوند.

سرور اشتراکی برای کسب‌وکارهای کوچک یا سایت‌های کم‌ترافیک که به منایع زیادی احتیاج ندارند انتخاب مناسبی است.

در این نوع سرورها امکان مدیریت و نگهداری سرور از لحاظ فنی برای شما وجود ندارند و مسئولیت نگهداری و برقراری امنیت بر عهده مسئولان فنی شرکت هاستینگ است که این برای کسب‌وکارهای کوچک مزیت محسوب می‌شود.

علاوه بر این، هزینه بسیار کمتری نسبت‌به سرور اختصاصی دارد و راه‌اندازی و استفاده از آن بسیار ساده‌تر است.

از آنجایی که شما بخشی از فضای یک سرور را اجاره می‌کنید،‌ ممکن است در موارد امنیتی به مشکل برخورد کنید. مثلاً افزایش بازدید یکی از شرکا، می‌تواند روی سایت شما نیز تاثیر بگذارد.

البته این را هم بگوییم که مدیریت درست تیم فنی و پشتیبانی سرور می‌تواند تاثیر بسیاری روی امنیت و سرعت سرور شما داشته باشد و از پیش آمدن هرگونه مشکل امنیتی یا مشکل در سرعت جلوگیری کند.

سرور فروشگاهی

هرچه ابعاد یک آنلاین‌شاپ یا سایت فروشگاهی بزرگ‌تر و میزان ترافیک و بازدید روزانه آن بیشتر باشد، به همان نسبت، به سرورهای قوی‌تری هم نیاز دارد. سرور فروشگاهی، یک سرور نیمه خصوصی و محصول اختصاصی لیمو است که برای فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ ارائه شده است.

این سرور برای فروشگاه اینترنتی متوسط تا بزرگی که به یک سرور اختصاصی نیاز دارند، اما از پس تامین هزینه و مدیریت آن بر نمی‌آیند بهترین گزینه است و مطابق نیازهای فروشگاه‌های اینترنتی بهینه‌سازی و پیکربندی شده است.

شاید بپرسید سرور فروشگاهی چه فرقی با هاست فروشگاهی دارد؛ جواب را در تصویر زیر ببینید:

سرور فروشگاهی لیمو 🍋

سرور فروشگاهی مدیریت‌شده، یک راه‌حل اختصاصی برای فروشگاه‌های اینترنتی متوسط تا بزرگ است. با این سرویس، سرعت و امنیت بی‌مثالی را تجربه کنید.

شروع قیمت از
۱,۴۹۰ هزار تومان

خرید سرور فروشگاهی

سرور پروکسی

سرور پروکسی نقش واسطه را اجرا می‌کند؛ یعنی اطلاعات را از شما می‌گیرد و سپس به سرورهای اینترنت تحویل می‌دهد.

شما به‌عنوان کلاینت اطلاعاتی را می‌فرستید، Proxy Server آن‌ها را دریافت می‌کند و IP آن را تغییر می‌دهد و پس از آن برای سرویس میزبان ارسال می‌کند. به این ترتیب سرور میزبان قادر به تشخیص IP اولیه نیست و به شما اطلاعاتی را که درخواست آن را داده‌ بودید نشان می‌دهد.

پس مهم‌ترین دلیل استفاده از سرور پروکسی افزایش امنیت است.

سرور بازی

تا به حال به این موضوع فکر کره‌اید که چطور شما با یک نفر آن سر دنیا شروع به بازی آنلاین می‌کنید؟ چطور اطلاعات و فرمان‌های ورودی شما به او می‌رسد و برعکس، اطلاعات و فرمان‌های ورودی او به شما؟

باید بگوییم که همگی‌مان لذت بازی‌های گروهی را مدیون سرورهای بازی هستیم. این سرورها شما را به هم‌تیمی‌ها یا رقبایتان متصل می‌کنند و به شما این امکان را می‌دهند که با هر کسی در سراسر دنیا مشغول بازی شوید.

سرور اپلیکیشن

سرور اپلیکیشن چیزی شبیه به وب‌سرور است. سرور اپلیکیشن به شما این امکان را می‌دهد تا نرم‌افزار تحت وب یا دسکتاپ داشته باشید. بسیاری از افراد از همان سرور وب به‌عنوان سرور اپلیکیشن هم استفاده می‌کنند ؛اما این کار از لحاظ امنیتی توصیه نمی‌شود و بهتر است برای هرکدام سرور مخصوص خود را تهیه کنید.

سرور ایمیل

همانطور که از نام این سرور پیداست،‌ خدمات مربوط به ایمیل را به شما ارائه می‌دهد. اگر به دنبال ایمیل مارکتینگ هستید بهتر است همراه با سرور اصلی‌تان، یک سرور ایمیل هم تهیه کنید. این سرور وظیفه ارسال،‌ دریافت و مدیریت ایمیل‌ها را به‌صورت حرفه‌ای برعهده دارد.

سرور فایل

فرض کنید اطلاعات مهمی دارید که باید در دسترس مجموعه‌ای از افراد باشند. برای ذخیره این اطلاعات چندین راه پیش روی شماست. مثلاً می‌توانید از کارت‌های حافظه و هارد استفاده کنید که به هیچ عنوان انتخاب خوبی نیست.

راه دوم این است که اطلاعات را روی یکی از کامپیوترها ذخیره کنید، یا برای امنیت و راحتی بیشتر آن‌ها را روی سرور فایل ذخیره کنید و به تمام کسانی که باید از آن فایل‌ها استفاده کنند دسترسی لازم را بدهید. این سرور بیشتر به کار مجوعه‌ها و سازمان‌های بزرگ می‌آید.

سرور پایگاه داده

همانطور که از نامش پیداست،‌ این سرور امکان ذخیره اطلاعات را به شما می‌هد. افرادی که فایل‌های زیادی دارند که نیازمند نگهداری هستند، می‌توانند از این Server استفاده کنند.

کدام سرور به درد شما می‌خورد؟ (نکات تکمیلی که قبل از خرید سرور باید بدانید)

قبل از هر چیز باید نوع، ابعاد کسب‌وکار و نیازهایتان را بشناسید و با توجه به بودجه‌ای که در نظر دارید از بین گزینه‌های مختلف، مناسب‌ترین را انتخاب کنید. با توجه به نیاز و گستردگی فعالیت‌تان در اینترنت و البته میزان تخصص افراد تیم‌تان می‌توانید بین سرور اشتراکی و اختصاصی یکی را انتخاب کنید.

مثلاً اگر تازه‌کار هستید یا هنوز تصمیم ندارید که به‌صورت گسترده در اینترنت فعالیت کنید ما به شما خرید سرویس اشتراکی را پیشنهاد می‌کنیم. سرور اختصاصی هم برای کاربردهایی که نیاز به قدرت پردازشی و حافظه زیادی دارند، مانند میزبانی وب‌سایت‌های پرترافیک، پایگاه داده‌های بزرگ یا برنامه‌های کاربردی سنگین، مناسب است.

در این مقاله گفتیم که سرور چیست و انواع آن را به‌دقت بررسی کردیم. اگر سوال، نظر یا پیشنهادی درباره این مقاله دارید، در قسمت نظرات با ما در ارتباط باشید!