اتاق سرور چیست و چه تجهیزاتی دارد؟

سرورها هم مثل انسان‌ها به فضای اختصاصی خودشان نیاز دارند! به این فضا اتاق سرور می‌گویند.

اتاق‌های سرور فضاهایی هستند که سرورها داخل آن‌ها قرار می‌گیرند. اَبَرکامپیوترهایی که اگر می‌خواهید بیشتر با آن‌ها آشنا شوید، باید مقالۀ “سرور چیست؟ آشنایی با مفهوم و انواع سرور (به زبان ساده)” را بخوانید.

مقدمه کافی است؛ بیایید با یک تعریف کامل و دقیق از server room مقاله را شروع کنیم و ببینیم تجهیزاتی که باید در یک اتاق سرور استاندارد قرار بگیرد، شامل چه مواردی است.

اتاق سرور چیست؟

واقعاً ساده است! اتاق سرور فضایی اختصاصی و مجهزشده برای نگهداری از یک یا چندین سرور است.

به‌قول متخصصان امر، چنین اتاقی قلب تپندۀ هر سیستم دیجیتالی محسوب می‌شود. اتاق‌هایی با طراحی ویژه برای تأمین امنیت حداکثری و ارائۀ عملکردی بی‌نقص.

اَبَر کامپیوترهایی که در این محیط قرار دارند، به یکدیگر متصل شده و شبکۀ کامپیوتری را تشکیل می‌دهند. شبکه‌ای که توانایی‌های خیلی بیشتری از یک کامپیوتر معمولی خواهد داشت.

در ظاهر این اتاق‌ها شباهت‌ زیادی با دیتاسنترها دارند. حالا که خیلی خوب می‌دانید اتاق سرور چیست، بیایید ببینیم چنین فضایی چه تفاوتی با دیتاسنتر دارد.

اگر موافق باشید، نگاهی بیندازیم به تجهیزات یک اتاق سرور.

تجهیزات مورد نیاز برای طراحی یک اتاق سرور استاندارد

مواردی که در ادامه راجع‌به آن‌ها صحبت می‌کنیم، تجهیزاتی هستند که انتظار می‌رود در یک اتاق سرور استاندارد وجود داشته باشند. ممکن است در برخی شرایط، مجموعه‌ای تصمیم بگیرد از تجهیزات کمتر (یا حتی بیشتر) استفاده کند که خب بحثش جدا است.

سرور اختصاصی مدیریت شده

با یک تیر، دو نشان بزنید! با سرور اختصاصی مدیریت شده، هم منابع قدرتمند را کامل در اختیار خودتان دارید و هم مدیریت و نگهداری آن را به خبره‌ها سپرده‌اید.

شروع قیمت از
۳,۴۹۰,۰۰۰ تومان

خرید سرور اختصاصی

سرور

طبیعتاً اصلی‌ترین و مهم‌ترین چیزی که در هر اتاق سروری پیدا می‌کنید، خود سرور است! سرورها انواع مختلفی دارند و هرکدام از این انواع به درد کاربرد به‌خصوصی می‌خورند.

رک سرور

به محفظه یا قفسه‌ای فلزی که سرور درون آن قرار می‌گیرد، رک گفته می‌شود. رک‌ها اندازه‌های مختلفی دارند و برای روی هم سوار کردن و مرتب کردن اَبَرکامپیوترهایی که برای آن‌ها اتاق را ساخته‌اید، کاربرد دارند.

زیرساخت‌های لازم برای شبکه

بالاتر گفتیم که هدف اصلی اتاق‌های سرور ساخت شبکه‌ای از کامپیوترها است؛ پس باید برخی زیرساخت‌های ضروری برای ساخت شبکه را هم در این اتاق داشته باشید.
منظور چیزهایی است مثل روتر، سوئیچ، فایروال و هرگونه سخت‌افزار و نرم‌افزاری که برای برقراری ارتباط بین دستگاه‌ها و کاربران و اتصال به شبکه‌های خارجی مثل اینترنت، ضرورت دارد.

کابل‌کشی‌های شبکه

هنوز تکنولوژی آنقدر پیشرفت نکرده که راه‌حلی بی‌نقص برای شبکه‌سازی به‌صورت وایرلس ارائه کند؛ به همین خاطر، همچنان شبکه‌های درست‌ودرمان را با استفاده از کابل‌ها برقرار می‌کنند. در نتیجه، کابل‌ها هم جزو تجهیزات خیلی مهم اتاق سرور محسوب می‌شوند.

تجهیزات مربوط به مدیریت کابل‌ها

اگر تجربۀ کاری مشابه با طراحی اتاق سرور را داشته باشید، می‌دانید بعد از مدتی تعداد و مجموع طول کابل‌ها آنقدر زیاد می‌شود که مدیریت آن‌ها عملاً به یک کابوس تبدیل خواهد شد! مگر اینکه از همان اول برای مدیریت درست آن‌ها برنامه بریزید.

برای این کار، به برخی تجهیزات نیاز دارید؛ مثلاً لیبل‌های مخصوص که برای جداسازی کابل‌ها به کار می‌آیند. ضمن اینکه باید از همان اول کار، تمام اقدامات را مستند کنید تا هرجا مشکلی پیش آمد، امکان ریشه‌یابی آن برایتان فراهم باشد.

سیستم‌های پایش شرایط محیطی

اتاق‌های سرور شرایط به‌خصوصی دارند که می‌توانند عملکرد بهینۀ سرورها را ممکن کنند! مثلاً باید ۲۴ ساعته روشن و برق متصل باشند و برای جلوگیری از داغ شدن و از کار افتادن دستگاه‌ها باید مدام شرایط محیطی را پایش کنید. به همین خاطر، باید امکانات لازم برای زیر نظر گرفتن شرایط محل قرارگیری سرورها را در اختیار داشته باشید.

برای این کار، می‌توانید از سنسورهای مختلف کمک بگیرید؛ سنسورها و حسگرهایی که دما، رطوبت، جریان داشتن یا نداشتن هوا و… را بررسی می‌کنند و اگر مشکلی در کار باشد، به‌موقع هشدارهای لازم را صادر می‌کنند.

سیستم‌های اطفاء حریق

سیستم‌های اطفاء حریق جزو اولیه‌ترین استانداردها برای هر محیطی به حساب می‌آیند؛ بنابراین، جایی مثل اتاق سرور که به‌خاطر گرمای زیاد احتمال آتش‌سوزی در آن زیاد است هم حتماً به یک سیستم اطفاء حریق مطمئن و قوی هم نیاز دارد.

این‌ها رایج‌ترین ادواتی هستند که برای کنترل و خاموش کردن آتش‌سوزی در چنین فضاهایی مورد استفاده قرار می‌گیرند:

• سیستم‌های تمام هوشمندی که بدون وارد کردن آسیب به قطعات حساس، آتش را در نطفه خفه می‌کنند؛
• سیستم‌های سنتی‌تر که به‌صورت خودکار یا دستی، به‌کمک آب آتش را خاموش می‌کنند و برای فضاهای خالی از قطعات حساس مناسب هستند؛
• سیستم‌های مدرن‌تر که بدون استفاده از آب و با کمک مواد شیمیایی کاملاً خشک، آتش را خاموش می‌کنند؛
• ترکیبی از سیستم‌های سنتی و مدرن که برای پیشگیری از وقوع یا جلوگیری جدی شدن آتش‌سوزی خیلی به کار می‌آیند؛
• سیستم‌های تشخیص دود؛
• سیستم‌های خاموش کردن خودکار سرورها که با سیستم‌های اطفاء حریق یکپارچه می‌شوند و از وارد آمدن آسیب سنگین به سرورها جلوگیری می‌کنند.

البته باید این را بگوییم که هرچقدر هم این دست از تجهیزات اتاق سرور کامل و برای اطفاء حریق کافی باشند، باید طی یک برنامه‌ریزی مشخص، هر چند وقت یک بار تمام اتاق را بررسی و اگر مشکلی وجود داشت، آن را برطرف کنید؛ یادتان باشد در رابطه با حوادثی مثل آتش‌سوزی، پیشگیری خیلی کم‌هزینه‌تر از مقابله خواهد بود!

سیستم خنک‌کننده

همان‌طور که قطعات کامپیوترهای خانگی در اثر فعالیت داغ می‌شوند و باید با استفاده از ابزارهای مختلف دمای آن‌ها را کنترل کرد، گرمای سرورها هم می‌تواند بالا برود؛ خیلی بالاتر از کامپیوترهای خانگی!

به همین خاطر، اتاق‌هایی که برای نگهداری از سرورها طراحی می‌شوند، باید به سیستم‌های خنک‌کنندۀ حرفه‌ای مجهز باشند تا امکان نگه داشتن دما در وضعیت ایدئال (وضعیتی که عملکرد بهینۀ سرور را ممکن می‌کند) وجود داشته باشد.

سیستم‌‌های خنک‌کننده‌ای که به درد اتاق سرور می‌خوردند، معمولاً شامل کولرهای صنعتی، فن‌ها و حتی مایع‌های خنک‌کنندۀ مخصوص می‌شوند.

منبع تغذیه

صحبت از برق است؛ توجه داشته باشید اتاق‌های سرور معمولاً به میزان برق زیادی نیاز دارند، پس حتماً اقدامات لازم برای تأمین بدون مشکل انرژی را انجام دهید.

ضمناً، از آنجایی که برق در کشور ما وضعیت خوبی ندارد، حتماً باید منبع تغذیه‌های پشتیبان و جانبی (UPS) را هم در طراحی اتاق لحاظ کنید؛ این‌طوری، حتی وقتی برق قطع می‌شود هم سرورها پایین نمی‌آیند و شبکه دچار مشکل نخواهد شد.

سیستم‌های مانیتورینگ از راه دور

حتی اگر نیرویی در محل دارید که از نزدیک همه‌چیز را زیر نظر می‌گیرد، اتاق سرور باید به سیستم‌های مانیتورینگ از راه دور (اصطلاحاً ریموت) مجهز باشد.

با این نوع سیستم‌ها، همۀ مسئولان و متخصصان می‌توانند از هرجایی که به اینترنت وصل هستند، وضعیت لحظه‌ای اتاق را زیر نظر بگیرند و در صورت وقوع بحران، اقدامات لازم را سریعاً انجام دهند؛ یا حداقل دستورات را برای نیروهای حاضر در محل صادر کنند.

سیستم‌های امنیتی

و اما مقولۀ امنیت؛ یکی از اهداف اصلی طراحی اتاق‌های سرور، افزایش امنیت داده‌ها است! اتاق‌های سرور باید از سازوکارهای حرفه‌ای برخوردار باشند تا بتوانند استانداردهای امنیتی سطح بالا را کسب کنند؛ سازوکارهایی که اینجا راجع‌به آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

اقدامات مرتبط با دسترسی به سیستم و شبکه

سیستم‌های امنیتی‌ای که با نام Access Control شناخته می‌شوند، جزو اجزای ضروری برای تأمین ایمنی اتاق سرور هستند. به بیان ساده، این سیستم‌ها مطمئن می‌شوند فقط افرادی که اجازه دارند، به سخت‌افزارها دسترسی خواهند داشت!

از جملۀ اصلی‌ترین تجهیزات و اقدامات مرتبط با این سیستم‌ها، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• سیستم‌های صدور اجازۀ ورود به اتاق با کارت‌های مخصوص؛
• سیستم‌های تشخیص بایومتریک مثل اثر انگشت و قرنیۀ چشم؛
• سیستم‌های صدور اجازه با وارد کردن پین کد؛
• سیستم‌های تأیید ورود با نزدیک شدن کارت مخصوص از یک فاصلۀ مشخص (با این سیستم‌ها، فردی که کارت همراهش باشد در فاصلۀ نزدیک به سنسورها، به‌صورت خودکار هویتش تأیید خواهد شد)؛
• سیستم‌های متصل به گوشی‌های هوشمند (استفاده از گوشی‌های هوشمند به‌جای کارت)؛
• سیستم‌های مجهز به احراز هویت دو مرحله‌ای برای بالاتر بردن امنیت؛
• سیستم‌های بررسی و صدور اجازۀ دسترسی از راه دور برای شرایط خاص.

علاوه‌بر این‌ها، سیستم‌های Access Control باید به‌خوبی با دیگر تجهیزات و سازوکارهای امنیتی یکپارچه شوند تا بتوانند در کنار هم، امنیت مثال‌زدنی را ممکن کنند.

سازوکارهای فیزیکی برای تأمین امنیت حداکثری

علاوه‌بر تمام استانداردهایی که تا اینجا گفتیم، باید به‌شکلی جدی از خود اتاق سرور هم محافظت کنید. برای این منظور، تجهیزات زیر به کارتان می‌آیند:

• سیستم‌های کنترل دسترسی (Access Control) برای جلوگیری از ورود غیرمجاز؛
• دوربین‌های نظارتی با پوشش تمام نقاط اتاق؛
• دزدگیرهایی که ورودهای غیرمجاز را به‌شکل‌های مختلف (مثل آژیر یا ارسال نوتیفیکیشن برای تیم حفاظتی) اطلاع می‌دهند؛
• استفاده از موانع فیزیکی (مثل درهای ضد سرقت)؛
• استخدام نگهبان‌های حرفه‌ای؛
• استفاده از سنسورهای حساس به دما و تماس روی رک‌ها تا اگر دست کسی به آن‌ها خورد، هشدارهای لازم صادر شود.
• مدیریت درست و بهینۀ کابل‌‌کشی‌ها برای جلوگیری از ایجاد رخنه جهت نفوذ به شبکه؛
• کنترل و بررسی زمان‌بندی‌شدۀ اتاق سرور برای اطمینان از درستی همه‌چیز؛
• ثبت تمام ورود و خروج‌های اتاق؛
• داشتن برنامۀ مناسب برای زمانی که همه‌چیز از کنترل خارج شد.

شاید برخی از این اقدامات برای بعضی از سازمان‌ها زیاد از حد به نظر برسد! مثلاً گاهی استفاده از دوربین‌های نظارتی کافی است؛ ولی برخی اوقات، باید علاوه‌بر این دوربین‌ها، از نگهبان‌های حرفه‌ای (و حتی شاید مسلح!) هم کمک بگیرید.

بعد از آشنایی با تمام تجهیزات اتاق سرور، اجازه دهید به این نکته هم اشاره کنیم که پیشرفت تکنولوژی، طراحی اتاق سرور را هم به فاز جدیدی برده است.

در بخش بعدی مقاله، کمی بیشتر دربارۀ اهمیت مانیتورینگ و رصد اتاق‌های سرور صحبت خواهیم کرد.

مانیتورینگ اتاق سرور؛ چرا و چگونه؟

در رابطه با دلایلی که مانیتورینگ را توجیه می‌کنند، می‌توانیم تا فردا صبح حرف بزنیم! ولی به‌طور کلی، رصد Server Room واجب است، چون با این کار می‌توانید قبل از خرابی قطعات، اقدامات لازم برای تعمیر یا تعویض آن‌ها را انجام دهید.

وقتی بتوانید قبل از بروز هرگونه مشکل و خرابی قطعات آن را شناسایی و برطرف کنید، یعنی داون‌تایم سرورها به حداقل می‌رسد که یک دستاورد عالی محسوب می‌شود.

به‌طور کلی، ما دو نوع مانیتورینگ برای اتاق سرور داریم:

• مانیتورینگ میدانی
• مانیتورینگ نرم‌افزاری

اولی در خود اتاق سرور انجام می‌گیرد و شامل کارهایی مثل بررسی ادوات و نظافت می‌شود؛ دومی از طریق نرم‌افزارهای مخصوص صورت می‌گیرد و برای پیدا کردن ایرادهایی مثل خرابی CPU (مثلاً) به کار می‌آید.

اگر نظر ما را می‌پرسید، می‌گوییم حداقل هفته‌ای یکبار کل سیستم را چک کنید.

یعین هر چند وقت یک بار تمام قسمت‌ها را بررسی کنید تا ببینید آیا مشکلی در کار است یا نه! باید مطمئن شوید سیستم تهویه هیچ ایرادی ندارد و رطوبت در میزان مناسبی قرار گرفته.

از طریق سنسورها و دیگر تجهیزات اتاق سرور، دنبال قطعی و افت ولتاژ برق بگردید؛ حتماً باتری UPS را چک کنید تا اگر جریان برق اصلی قطع شد، امکان بالا نگه داشتن سرورها با استفاده از برق جایگزین وجود داشته باشد.

به نظافت اتاق اهمیت بدهید؛ گردوخاک بیشتر از آنچه فکرش را بکنید برای قطعات الکترونیکی مضر است و می‌تواند به آن‌ها آسیب برساند.

با استفاده از نرم‌افزارهای مخصوص، سلامت سخت‌افزار سرورها را زیر نظر بگیرید تا اگر مشکلی وجود داشت، در جریان باشید. بد نیست بعضی وقت‌ها، طی سرکشی‌های زمان‌بندی‌شده، نگاهی به کابل‌ها بیندازید و دنبال پوسیدگی‌ها و هرگونه آسیب احتمالی دیگر بگردید.

احتمالاً از اول مقاله تا اینجا درگیر یک سؤال باشید: آیا واقعاً همۀ کسب‌وکارها و سازمان‌ها به اتاق سرور نیاز دارند؟

نه!

داشتن اتاق سرور برایتان ضروری است اگر…

بیشتر شرکت‌ها، کسب‌وکارها، مجموعه‌ها و سازمان‌ها، به چنین اتاقی نیاز ندارند؛ یعنی بهتر است که سراغ آن نروند!

چراکه طراحی و تجهیز اتاق سرور به بودجۀ بسیار سنگینی نیاز دارد و بدون اینکه ضرورتی در کار باشد، باید بخش زیادی از بودجۀ خود را خرج کاری بی‌فایده بکنند؛ علاوه‌بر هزینه‌های اولیۀ راه‌اندازی، همان‌طور که در این مقاله توضیح دادیم، مدیریت و رسیدگی به چنین فضاهایی هم بسیار چالش‌برانگیز و پرهزینه است.

اتاق سرور فقط به کار سازمان‌های خیلی بزرگ یا کسب‌وکارهایی می‌آید که با سرورهای زیادی سروکار دارند (مثلاً هاستینگ‌ها).

اگر فکر می‌کنید به منابع بیشتر از توان هاست اشتراکی و سرور مجازی نیاز دارید، بهتر است به‌جای اینکه خودتان را برای طراحی و استانداردسازی اتاق سرور به دردسر بیندازید، به فکر استفاده از سرور اختصاصی باشید.

این‌طوری، به تمام منابع و توان یک سرور دسترسی خواهید داشت، بدون اینکه مسئولیت نگهداری از آن به‌صورت فیزیکی را بر عهده بگیرید.

پیشنهاد می‌کنیم به صفحۀ خرید سرور اختصاصی لیموهاست بروید و بعد از بررسی گزینه‌های مختلف، آن سرویسی که بیشتر از همه به کارتان می‌آید را تهیه کنید.

اتاق سرور: ضرورتی که خیلی هم ضروری نیست!

اتاق سرور قلب هر سیستم دیجیتالی است؛ اما خب لزوماً قرار نیست مسئولیت نگهداری از این قلب را خودتان بر عهده بگیرید!

همان‌طور که توضیح دادیم، سازمان‌های بزرگ و هاستینگ‌ها که به بودجۀ زیاد و نیروی متخصص دسترسی دارند، می‌توانند چنین فضایی را در مجموعۀ خود داشته باشند؛ کسب‌وکارهای کوچک‌تری که به تمام منابع یک سرور نیاز دارند، با سرورهای اختصاصی هم کارشان راه می‌افتد.

در این مقاله، علاوه‌بر تعریف اتاق سرور، راجع‌به تجهیزات ضروری آن صحبت کردیم و گفتیم تأمین امنیت این نوع فضاها اهمیت خیلی زیاد دارد؛ سعی کردیم تمام اطلاعات مرتبط را در اختیارتان قرار دهیم و امیدواریم که موفق شده باشیم.

اگر سؤالی در رابطه با این موضوع دارید، زیر همین مقاله برایمان کامنت بگذارید.

منابع: vinahost | EasyTechJunkie