۱۴۰۳-۱۰-۰۸ 
۱۰ دقیقه 
۰ 
در دنیای تکنولوژی، سرعت حرف اول را می‌زند و هر کس بتواند از ابزارهایی که فرایندها را سریع‌تر پیش می‌برند استفاده کند، برندهٔ این میدان خواهد بود.
رم سرور، یکی از ابزارهایی است که باعث می‌شود پردازش اطلاعات در سرور، بسیار سریع‌تر، امن‌تر و پایدارتر پیش برود؛ اما چطور؟ این سوالی است که در این مقاله پاسخش را خواهید گرفت.
پیش از هرکاری، بیایید ببینیم اصلا رم سرور چیست و چگونه عملکرد سرور را بهتر می‌کند؟
رم سرور چیست؟
رم سرور یا Server RAM یک نوع فضای ذخیره‌سازی موقت در سرور است که صرفا داده‌های در حال پردازش را به شکل کوتاه مدت حفظ می‌کند. مزیت اصلی آن هم این است که باعث بهبود سرعت پردازش کارها توسط CPU می‌شود و فرایندها را سریع و بدون تاخیر پیش می‌برد.
اما موضوع، با یک مثال ملموس، روشن‌تر می‌شود!
فرض کنید یک نقاش، می‌خواهد طرحی از یک گل بکشد که در آن به رنگ‌های قرمز، آبی و سبز نیاز دارد. او برای این کار، تمام لوازم نقاشی را روی میز نمی‌ریزد؛ بلکه فقط مواد ضروری مانند یک کاغذ، رنگ‌ها، مداد و قلم‌مو را دم دست می‌گذارد و پس از پایان کار هم آن‌ها را به جای اصلی برمی‌گرداند.
در حقیقت، صرفا سراغ وسیله‌هایی می‌رود که برای «کار در حال انجام» به آن‌ها نیاز دارد. رم سرور هم درست مانند میز کار شماست و صرفا داده‌هایی را ذخیره می‌کند که در حال حاضر با آن‌ها کار دارید.
اما یک نکتهٔ مهم! هر چیزی که روی رم سرور ذخیره شود، با خاموش شدن سرور، حذف خواهد شد. زیرا همانطور که گفتیم، این نوع حافظه حالت موقت دارد و صرفا به پردازش داده‌ها کمک می‌کند. داده‌های اصلی، روی هارد ذخیره می‌شوند ولی چون دسترسی به آن‌ها دشوار و زمانبر است، سرورها از رم کمک می‌گیرند تا برای جست‌وجوی دیتا، فشار کمتری به CPU وارد شود.
💡بنابراین، به یک نتیجهٔ مهم می‌رسیم:
این، فضای رم سرور است که تعیین می‌کند شما چند کار را می‌توانید به شکل همزمان روی سرور مدیریت کنید و اگر فضای رم کم و محدود باشد، کارها بسیار کُند پیش می‌روند. در واقع، هر چه میز کار شما بزرگ‌تر باشد، می‌توانید کارهای بیشتری را با سرعت بسیار بالاتر انجام دهید.
| ⭐ محتوای مرتبط: سرور چیست؟ آشنایی با مفهوم و انواع سرور (به زبان ساده) |
فرق رم معمولی با رم سرور چیست؟
اصطلاح RAM در دنیای گوشی‌های همراه و سیستم‌های کامپیوتر شخصی هم زیاد به کار می‌رود؛ اما خب آن رم که نامش را زیاد شنیده‌اید، با رم سرور تفاوت‌هایی دارد! در جدول زیر می‌توانید تفاوت رم سرور با رم معمولی را با یک نگاه متوجه شوید:
| نقاط تمایز | رم سرور | رم معمولی |
| بهره‌مندی از پروتکل ECC | رم سرور با استفاده از قابلیت ECC می‌تواند خطاهای کوچک را بیابد و آن‌ها را رفع کند. | رم‌های معمولی، از پروتکل ECC پشتیبانی نمی‌کنند؛ چون برای کارهای حساس و سنگین طراحی نشده‌اند. |
| کاربردها و سطح عملکرد | رم سرورها برای کارهای سنگین و پردازش‌های طولانی در مقیاس بزرگ روی سرورهای غول پیکر ساخته شده‌اند؛ بنابراین عملکرد قوی‌تری هم دارند. | رم‌های معمولی، در حد کارهای روزمره و پردازش داده‌های کوچک مقیاس توسعه یافته‌اند؛ به همین دلیل هم در بهترین حالت ممکن، از کارهایی مثل بازی یا طراحی‌های گرافیکی پشتیبانی می‌کنند. |
| میزان ظرفیت | مهم‌ترین فرق رم سرور با رم معمولی همین است! ظرفیت رم سرور بسیار بالاست و قابلیت این را دارد که حجم زیادی از داده‌ها را در آن واحد پردازش کند، بدون اینکه آسیبی ببیند. | رم‌های معمولی، نسبت به رم سرور ظرفیت کمتری دارند. با این حال با توجه به نیاز کاربر می‌توانند ظرفیت کمتر یا بیشتری داشته باشند؛ مثلا برای وبگردی ظرفیت کمتر و برای بازی‌های حرفه‌ای، ظرفیت بیشتری نیاز دارید. |
| قیمت نهایی | بدیهی است که این میزان از امکانات ویژه و تخصصی، قیمت بالاتری هم دارد. | رم معمولی از رم سرور ارزان‌تر است؛ با این حال بسته به میزان ظرفیت و عملکرد، قیمت آن متغیر خواهد بود. |
| سازگاری با سیستم‌ها | تفاوت دیگر تفاوت رم سرور با رم دسکتاپ این است که رم سرور در ماژول‌های RDIMM یا LRDIMM ارائه می‌شود؛ این ماژول‌ها برای مدیریت ظرفیت رم بالا و سازگاری با سرورهای بزرگ طراحی شده‌اند. | در مقابل، رم‌های معمولی اغلب در ماژول UDIMM ارائه می‌شوند؛ این ماژول با لپ‌تاپ‌های شخصی و دسکتاپ یکپارچه می‌شود و به درد مدیریت ظرفیت رم خیلی بالا نمی‌خورد. |
| مدیریت گرما و انرژی | رم سرور، برای این طراحی شده است که بتواند در محیط‌های بزرگ با دمای بالا کار کند؛ بنابراین شامل پروتکل‌هایی است که گرما را به خوبی مدیریت می‌کند و در فشار زیاد، مشکلی برای آن پیش نخواهد آمد. البته همهٔ این‌ها در صورتی است که دمای دیتاسنتر در حد استاندارد و کنترل‌شده باشد! | رم‌های معمولی، نیازی به سطح بالای مدیریت گرما و انرژی ندارند؛ چون قرار نیست کارهای سنگینی انجام دهند. به همین دلیل اگر تحت فشار بالا قرار بگیرند، احتمالا آسیب خواهند دید. |
در یک کلام، تفاوت رم سرور با رم معمولی این است که رم سرور، ظرفیت بالاتر، قابلیت پردازش سنگین‌تر و پروتکل‌های پیشرفته‌تری نسبت به رم دسکتاپ و لپتاپ دارد؛ به همین دلیل هم قیمت آن بالاتر است و صرفا برای کارهای بسیار تخصصی و سنگین استفاده می‌شود.
📌💡قابلیت ECC در رم سرور چیست؟پروتکل error correction code یا ECC قابلیتی است که به رم سرورها کمک می‌کند خطاهای احتمالی را خیلی سریع شناسایی و برطرف کنند. با این حساب، دیگر نیازی نیست یک نیروی متخصص برای عیب‌یابی سیستم استخدام کنید؛ زیرا ECC خودش این کار را بدون دردسر و بسیار سریع‌تر از یک انسان انجام خواهد داد. مزیتش چیست؟ اینکه باعث می‌شود خطاهای احتمالی که می‌توانند باعث از دست رفتن داده‌ها یا خرابی کل سیستم شوند، خیلی زود رفع شوند. بر اساس آمارها، با استفاده از قابلیت ECC امکان خرابی سیستم حدود ۰.۰۹ درصد (نه صدم درصد) است؛ در حالی که این عدد برای سیستم‌هایی که از این قابلیت بهره‌مند نیستند، به حدود ۰.۶ درصد (شش دهم درصد) می‌رسد. |
انواع رم سرور چیست؟
رم سرور، انواع و اقسامی دارد و هر یک از این انواع، برای نیازهای خاصی طراحی شده‌اند. در ادامه، به این انواع می‌پردازیم.
رم سرور بافر (Buffered RAM)
رم بافر یا حافظهٔ بافر، که به آن حافظهٔ رجیسترشده یا registered memory هم می‌گویند، برای این استفاده می‌شود که از بار الکتریکی روی کنترل‌کنندهٔ حافظهٔ سرور بکاهد. این نوع رم در شرایطی به کار می‌رود که سرور نیاز به یک محیط عملیاتی پایدار داشته باشد.
در رم بافر شده، ماژول RAM شامل یک رجیستر است که به عنوان واسطه بین حافظه و کنترل‌کننده حافظه (Memory Controller) عمل می‌کند. این رجیستر اطلاعات را ذخیره می‌کند و سپس به کنترل‌کننده حافظه انتقال می‌دهد و همین موضوع هم باعث کاهش بار الکتریکی می‌شود.
رم سرور بافر، خود نیز به سه نوع تقسیم می‌شود:
- RDIMM یا حافظهٔ ثبت شده (fully buffered memory): برای سرورهای ظرفیت بالا که نیاز به پایداری بیشتر دارند استفاده می‌شود.
- LRDIMM یا حافظهٔ لوکال کاهش یافته (local reduced memory): در سرورهایی به کار می‌رود که نیاز به ظرفیت فوق‌العاده بالا دارند. نسبت به RDIMM مصرف انرژی بیشتر و در عوض تاخیر کمتری دارد.
- FBDIMM یا حافظهٔ کاملا بافر (Fully buffered): این نوع حافظه رم سرور مصرف انرژی بالایی دارد و تاخیرش نسبت به دو نوع دیگر بیشتر است؛ به همین دلیل هم برای سرورهای قدیمی که نیاز به ظرفیت بالا دارند استفاده می‌شود و برای سیستم‌های جدید کاربردی نیست.
البته باید توجه داشته باشید که رم سرور بافر قیمت بالایی دارد و صرفا برای سرورها و سیستم‌های مهم به درد می‌خورد.
رم سرور بدون بافر (Unbuffered RAM)
رم سرور بدون بافر یا Unbuffered RAM، دقیقا در نقطهٔ مقابل رم بافر قرار می‌گیرد؛ یعنی در این نوع رم، داده‌ها مستقیماً از ماژول RAM به کنترل‌کننده حافظه ارسال می‌شوند. CPU هم به صورت غیرمستقیم و از طریق کنترل‌کننده حافظه به RAM دسترسی پیدا می‌کند.
اگرچه قیمت این نوع رم پایین‌تر و سرعت پردازش آن (به دلیل ارتباط بدون واسطه) بالاتر از رم بافر است، اما بار الکتریکی زیادی روی کنترل‌کنندهٔ حافظه ایجاد می‌کند و ممکن است هنگام پردازش‌های سنگین، به سیستم آسیب بزند. به همین دلیل بهتر است برای کارهای سبک از آن استفاده شود.
| ⭐ محتوای مرتبط: لود بالانسینگ (Load Balancing) چیست؟ مفاهیم و کاربردها |
رم سرورهای DDR
رم سرور Double Data Rate یا DDR در نسل‌های مختلفی ارائه می‌شود و هر نسل نسبت به موارد قبلی، سرعت بیشتر، مصرف انرژی کمتر و ظرفیت بالاتری دارد. در حال حاضر در بازار، سه نوع رم DDR وجود دارد:
- DDR3: این نوع رم در سال ۲۰۰۷ معرفی شد. رم DDR3 از ماژول‌های ظرفیت بالا پشتیبانی می‌کند و برای سرورهای متوسط و دسکتاپ مناسب است. این نوع رم سرور، کم‌کم دارد جای خود را به نسل‌های جدید می‌دهد.
- DDR4: رم سرور DDR3 در سال ۲۰۱۴ جای خود را به DDR4 داد. این نوع رم پایداری بالاتری دارد، تاخیرش کمتر است و به دلیل پهنای باند بیشتر، برای سرورها و سیستم‌های سنگین گزینهٔ مناسبی به شمار می‌آید.
- DDR5: جدیدترین نسل رم سرور است که برای سرورهای پیشرفته و نوین استفاده می‌شود. این نوع رم برای کارهای سنگین انتخاب خوبی است و ظرفیت ماژول بسیار بالایی دارد.
| 📌💡نکتۀ پرومکس
انواع سرور، در دسته‌بندی‌های جداگانه قرار نمی‌گیرند و ممکن است با هم همراه شوند. مثلا، یک رم سرور ممکن است از نسل DDR5 باشد، از قابلیت ECC پشتیبانی کند و در دسته‌ٔ رم‌های بافر شده قرار بگیرد. در واقع جدیدترین و پیشرفته‌ترین انواع رم سرور، همهٔ ویژگی‌های پیشرفته را به شکل یکجا ارائه می‌دهند و در دسته‌های جدا از هم نیستند. |
۴ نکته کلیدی برای انتخاب رم سرور
اگر می‌خواهید رم سرور خود را ارتقا دهید یا برای خرید سرور، نیاز به یک رم خوب و قوی دارید، باید بدانید مهم‌ترین ویژگی‌های بهترین رم سرور چیست. در ادامه، این ویژگی‌ها را زیر ذره‌بین می‌بریم!
ظرفیت و حافظه رم
پیش از هر کاری، باید ظرفیت رم را در نظر بگیرید. آیا سرور شما برنامه‌های سنگین اجرا می‌کند؟ به هوش مصنوعی و ماشین لرنینگ نیاز دارید؟ پایگاه داده‌های شما بسیار بزرگ هستند؟ پس سراغ رم سروری بروید که چندین ترابایت ظرفیت داشته باشد تا عملکرد سرور دچار مشکل نشود.
به یاد داشته باشید که کاهش ظرفیت رم سرور، مساوی است با کاهش سرعت سیستم و در نتیجه، افت کارایی آن! پس حتما هنگام انتخاب به این نکته توجه ویژه داشته باشید.
| ⭐ محتوای مرتبط: دیتابیس (database) چیست؟ خانه‌ای امن برای داده‌ها و اطلاعات مهم! |
سرعت رم
منظور ما از سرعت رم، میزان سرعت انتقال داده‌ها بین رم و CPU است. هرچه این سرعت بالاتر باشد، کارایی سرور بهبود می‌یابد و تاخیر کمتر می‌شود.
اگر هدف شما بهبود سرعت پردازش داده‌هاست، هنگام خرید رم سرور، باید به سازگاری آن با مادربرد سرور توجه کنید؛ مثلا اگر مادربرد فقط از DDR3 پشتیبانی می‌کند، خرید رم DDR5 کمکی به بهبود سرعت نخواهد کرد!
سازگاری با سایر اجزای سرور
در بخش قبل هم اشارهٔ کوچکی به این مورد کردیم که رم سرور باید با سرور شما سازگاری کامل داشته باشد تا بتواند کارایی‌اش را نشان دهد.
برای اطمینان از این مورد، چند نکته را پیش از خرید بررسی کنید:
- سازگاری نسل رم سرور (مثل DDR3، DDR4 یا DDR5) با مادربرد
- مطابقت ولتاژ رم با نیازهای مادربرد و پردازنده
- پشتیبانی مادربرد از ظرفیت و تعداد ماژول‌های رم سرور
- سازگاری نرم افزاری رم با سرور
اینگونه، سراغ بهترین گزینه می‌روید و کارایی سرور خود را با خرید رم، به شکل قابل توجهی بهبود می‌بخشید.
| ⭐ محتوای مرتبط: CPU چیست؟ با مغز متفکر سیستم آشنا شوید! |
هزینه در مقابل عملکرد
بودجهٔ خود را با نیازهایتان در دو کفهٔ ترازو قرار دهید تا به یک نتیجهٔ درست و حسابی برسید. مثلا، رم سروری که ظرفیت بالا و سرعت بیشتر داشته باشد، گران‌تر هم هست؛ اما خب لزوما گران بودن به معنای بهترین گزینه بودن نیست!
ممکن است سرور شما، نیازی به پردازش سنگین نداشته باشد و نیازتان با یک رم سرور قیمت مناسب هم حل شود. پس پیش از خرید، حتما برآورد کنید که دلیل نیاز شما به رم سرور چیست و آیا کارایی آن به هزینه‌ای که می‌کنید می‌ارزد یا نه؟
📌💡پاسخ به یک سوال مهم!
چه زمانی باید رم سرور را ارتقا دهیم؟پاسخ کوتاه این است:«هر وقت رم سرور عملکرد دلخواه شما را ارائه نداد!» اما اگر بخواهیم دقیق و روشن بگوییم، در شرایط زیر باید به فکر ارتقا یا تعویض رم سرور باشید:
این سه زنگ خطر را جدی بگیرید و اگر متوجه آن‌ها شدید، ابتدا کل سیستم را یک بار عیب‌یابی کنید و اگر مشکل از RAM بود، به فکر ارتقای رم سرور باشید؛ وگرنه، عواقبی همچون از دست رفتن داده‌ها، خرابی کل سرور و ضررهای مالی هنگفت گریبان‌گیرتان خواهد شد! |
آیا می‌توان از رم سرور در کامپیوتر شخصی استفاده کرد؟
در حالت کلی، پاسخ این سوال مثبت است؛ با این حال اگر می‌خواهید از رم سرور برای سیستم شخصی یا لپتاپ خود استفاده کنید، باید به چند نکتهٔ مهم توجه داشته باشید:
- قیمت رم سرور بسیار بالاست؛ همانطور که بالاتر اشاره کردیم، یک تفاوت رم سرور با رم دسکتاپ در قیمت آن‌هاست. رم سرور استفادهٔ تخصصی‌تر، پروتکل پیچیده‌تر و پایداری بالاتری دارد؛ بنابراین بدیهی است که قیمت آن گران باشد.
- رم سرور برای کارهای سنگین بهینه‌سازی شده است و باعث می‌شود آپتایم سرور بالاتر برود؛ این در حالی است که کارهای سبک مانند بازی یا کارهای دیگری که با رایانه شخصی انجام می‌شوند، نیازی به این سیستم سنگین و پیشرفته ندارند.
- مادربرد برخی سیستم‌های خانگی مانند لپتاپ و دسکتاپ، از انواع رم سرور مانند ECC یا RDIMM پشتیبانی نمی‌کند.
با این حساب، فقط در صورتی که به یک سیستم خاص و ویژه با امنیت بالا و پردازش سریع نیاز دارید سراغ رم سرور بروید؛ در غیر این صورت، احتمالا رم‌های معمولی با ظرفیت و کیفیت بالا به نیازتان پاسخ می‌دهند.
در نهایت، رم سرور است که کارهای روی میز را پیش می‌برد!
در این مقاله سعی کردیم به زبان ساده بگوییم رم سرور چیست، چه کاربردی دارد و چه چیزی آن را از رم دسکتاپ و رم‌های معمولی متمایز می‌کند. امیدواریم این اطلاعات، دید روشنی دربارهٔ مفهوم رم سرور به شما بدهند و بتوانید با خرید بهترین رم سرور، عملکرد کسب‌وکار خود را توسعه دهید. اگر سوالی دربارهٔ این مقاله دارید یا حس می‌کنید باید اطلاعات تکمیلی به آن اضافه شود، در بخش کامنت‌ها منتظرتان هستیم.
منابع: knownhost
دیدگاه ها
اولین نفری باشید که دیدگاه خود را ثبت می کنید