آموزش راه‌اندازی سرور FTP در ویندوز (راهنمای گا‌به‌گام)

مراحل نصب و راه‌اندازی سرور FTP در ویندوز

برای نصب و راه‌اندازی سرور FTP روی ویندوز، شش مرحله پیش‌رو دارید که اگر به ترتیب با ما پیش بیایید، در مرحله آخر توانسته‌اید سرور FTP روی ویندوز راه بیندازید.

با پیش‌نیازها و مقدمات شروع می‌کنیم.

قدم صفر: آماده کردن پیش‌نیازهای راه‌اندازی FTP در ویندوز

نکته‌ای که اول از همه باید بگوییم که همه نسخه‌های ویندوز از FTP پشتیبانی نمی‌کنند. ویندوزهای سرور و نسخه‌های خاصی از ویندوز دسکتاپ قابلیت پشتیبانی از آن را دارند که عبارتند از:

• ویندوز سرور ۲۰۲۲، ۲۰۱۹ و ۲۰۱۶
• ویندوز سرور ۲۰۱۲ و ۲۰۰۸ نسخه R2
• ویندوز ۱۰ به بالا
• ویستا
• XP نسخه Professional

البته برای ویستا و XP هم ممکن است به نرم‌افزارهای اضافی نیاز داشته باشیم تا FTP را به‌طور کامل پشتیبانی کنند.

مهم‌ترین پیش‌نیاز برای نصب FTP روی ویندوز، داشتن دسترسی‌های مدیریتی سرور است. این دسترسی‌ها شامل نام کاربری و رمز عبور هستند که با خرید سرور مجازی ویندوز از لیموهاست یا هر هاستینگ دیگری، در اختیارتان قرار می‌گیرند.

اگر این اطلاعات را در اختیار دارید، کارمان را شروع کنیم.

قدم اول: فعال‌سازی قابلیت FTP در ویندوز

نکته: ما از ویندوز ۱۰ استفاده می‌کنیم که اجازه می‌دهد بدون نصب نرم‌افزار دیگری، سیستم‌مان را به یک سرور FTP تبدیل کنیم. تمام مراحل روی ویندوز ۱۱ و نسخه‌های دیگر سرور ویندوز هم به همین شکل انجام می‌شوند.

این قابلیت در ویندوز به‌طور پیش‌فرض غیرفعال است که باید آن را از طریق بخش Windows Features فعال کنیم.

قبل از این‌که به‌سراغ فعال‌سازی این قابلیت برویم، اجازه دهید کمی درباره IIS در ویندوز ۱۰ توضیح دهیم و بخش‌های مربوط به FTP را در آن معرفی کنیم.

وب‌سرور IIS مخفف ‘Internet Information Services’ است که روی سیستم‌عامل ویندوز اجرا می‌شود و وظیفه آن تبادل محتوای وب با کاربران است. اگر بخواهیم ساده‌تر توضیح دهیم، یعنی هر کامپیوتری در شبکه محلی یا اینترنت، می‌تواند یک فایل یا محتوا را از راه دور درخواست کند و سیستم ما فایل درخواستی‌اش را آماده و تحویل بدهد. 

ما با بخش‌های مهم IIS که به FTP مربوط هستند، در این موارد کار داریم:

• مدیریت فایل‌ها و مجوزهای کاربران برای دسترسی به آن‌ها
• احراز هویت کاربران با استفاده از نام کاربری و رمز عبور اختصاصی 
• تعریف نقش‌های کاربران برای تعیین میزان دسترسی آن‌ها به اطلاعات
• انتقال فایل‌ها بر بستر پروتکل SSL و TLS 

با استناد به این اطلاعات، وقت فعالسازی IIS رسیده است که باید مراحل زیر را طی کنید.

اول از همه، دکمه‌های “Win + R” کیبورد را باهم فشار دهید تا پنجره Run ویندوز باز شود. appwiz.cpl را در این پنجره تایپ کنید و دکمه Enter را بزنید.

به‌محض فشردن Enter، پنجره ‘Programs and Features’ را می‌بینید که باید گزینه ‘Turn Windows features on or off‘ را در پنل سمت چپ آن انتخاب کنید.

کمی اسکرول کنید و به پایین بیاید تا گزینه ‘Internet Information Services‘ را ببینید. روی علامت مثبت کنار آن کلیک کنید تا لیستش باز شود. حالا تیک کنار کادرهای ‘FTP Server’ و ‘Web Management Tools’ را بزنید تا FTP سرور و ابزارهای مدیریت وب در ویندوز فعال شوند. 

نکته: زیر گزینه FTP Server، دو گزینه ‘FTP Extensibility’ و ‘FTP Server’ وجود دارد که به‌صورت خودکار تیک می‌خورند. اگر کادر این دو گزینه علامت نداشتند، حتما علامت‌شان را بزنید.

حالا روی دکمه ‘OK’ کلیک کنید تا تنظیمات این پنجره تایید شوند.

کمی صبر کنید تا ویندوز ابزارها را نصب کند. بعد از این‌که کارش تمام شد، زمان انجام تنظیمات اولیه FTP سرور است.

قدم دوم: تنظیمات اولیه FTP سرور

اگر همه مراحل را دقیقا با ما انجام داده باشید، IIS ویندوزتان فعال شده است. حالا باید پیکربندی‌های FTP سرور از جمله نام سایت، پوشه مقصد، پورت‌ها، روش‌های احراز هویت و… را انجام دهیم.

دکمه‌های ‘Win + S’ را فشار دهید تا جست‌وجوی ویندوز باز شود. حالا عبارت ‘Windows Administrative Tools’ را بنویسید و روی آن کلیک کنید.

حالا روی ‘Internet Information Services (IIS) Manager’ دوبار کلیک کنید تا تنظیماتش باز شود.

از پنل سمت چپ، روی نام کامپیوترتان کلیک راست کنید و ‘Add FTP site’ را انتخاب کنید.

اینجا باید به سیستم‌مان یک نام بدهیم که کامپیوترهای دیگر با همین نام به آن وصل شوند و اطلاعات را درخواست کنند. پس در کادر زیر ‘FTP site name’ اسم دل‌خواه‌تان را بنویسید.

کادر ‘Physical path’ هم برای تعیین درایوی است که می‌خواهید فایل‌های‌تان را آن‌جا بگذارید و کاربران دیگر هم از همین درایو فایل‌های مورد نیازشان را بردارند.
نکته امنیتی این بخش، این است که حتما یک درایو خالی را انتخاب کنید. اگر هم درایو خالی ندارید، درایوی را انتخاب کنید که هیچ اطلاعات و فایل خصوصی یا حساسی روی آن قرار ندارد.

در مرحله بعد به ‘Binding and SSL Settings’ می‌رسیم که باید یک آدرس IP و پورت به سرور FTP خود اختصاص دهید. این آدرس را در مرحله تست سرورمان نیاز داریم. پس حتما آن را یادداشت کنید. البته این دو بخش را می‌توانید روی همان تنظیمات اولیه نگه دارید و با کلیک روی Next، به مرحله بعد بروید.

در این کادر، حتما تیک گزینه ‘Start FTP site automatically’ را بزنید تا راه‌اندازی FTP سرور در ویندوز به‌صورت خودکار و بدون نیاز به اجرای دستی توسط شما انجام شود.

اگر از سرور FTP به‌عنوان یک سرور آزمایشی در شبکه محلی‌تان استفاده می‌کنید و امنیت آن‌چنان مهم نیست، می‌توانید گزینه ‘No SSL‘ را انتخاب کنید و با کلیک روی Next، به مرحله بعد پیکربندی بروید.
در غیر این صورت، باید کادر ‘Allow SSL’ را علامت بزنید. گزینه ‘Require SSL’ هم برای شبکه‌های سازمانی چند شعبه‌ای به‌کار می‌رود که به ساخت گواهی‌نامه SSL نیاز دارد.

در مرحله بعد، به پنجره ‘Authentication and Authorization Information’ می‌رسیم که باید احراز هویت، مجوزها و دسترسی‌های کاربران را مشخص کنید. پس در این پنجره، بخش ‘Authentication’ را روی ‘Basic’ بگذارید تا بتوانیم کاربران را انتخاب کنیم.

لیست کشویی پایین گزینه ‘Allow Access to’ را باز کنید و روی ‘Specified users’ بگذارید تا فقط کاربران مشخص‌شده بتوانند از فایل‌ها استفاده کنند. با انتخاب این گزینه، باید برای هر کاربر یک پروفایل جداگانه روی سیستم‌مان بسازیم و یک نام کاربری و رمز عبور منحصربه‌فرد به هرکدام‌شان اختصاص بدهیم.

ما فعلا در کادر پایین Specified users یک نام کاربری می‌نویسیم تا در قدم سوم، پروفایل کاربران را بسازیم.

در بخش ‘Permissions’، کادرهای ‘Read’ و ‘Write’ را علامت بزنید تا هم مجوز دانلود، هم مجوز آپلود فایل‌ها را داشته باشید. با کلیک روی دکمه ‘Finish’، پیکربندی FTP سرور در ویندوز به اتمام می‌رسد.

اگر مراحل را با ما طی کرده باشید، با کلیک روی Finish، صفحه پیش‌روی‌تان را به‌شکل زیر می‌بینید که اطلاعات مختصری از سرور FTP در اختیارتان گذاشته است.

قدم سوم: ساخت اکانت برای استفاده از سرور FTP

به‌طور پیش‌فرض، همان ایمیل و رمز آن، حساب کاربری اولیه برای ورود به سرور FTP است؛ اما فقط خودمان می‌توانیم از سرور استفاده کنیم. پس باید برای هر کاربر در شبکه محلی‌مان، یک پروفایل بسازیم که در این قدم، به‌شکل تصویری و گام‌به‌گام، روش ساختش را آموزش می‌دهیم.

روی آیکون Start در پایین تسک‌بار سیستم‌تان کلیک کنید و گزینه ‘Settings’ را انتخاب کنید.

از پنل سمت چپ، ‘Accounts’ را انتخاب کنید و از لیست بازشده، ‘Other Users’ را انتخاب کنید.

در صفحه جدید، باید ‘Add account’ را انتخاب کنید.

پنجره جدیدی باز می‌شود که از شما می‌خواهد با ایمیل مایکروسافت‌تان وارد شوید. شما باید پروفایل جدید را با نام کاربری و رمز عبور، بدون استفاده از ایمیل بسازید. پس روی ‘I don’t have this person’s sign-in information’ کلیک کنید و روی ‘Next’ بزنید.

در صفحه بعد، گزینه ‘Add a user without a Microsoft account’ را انتخاب و روی ‘Next’ کلیک کنید.

پنجره‌ای باز می‌شود که در باید اطلاعات کاربر جدید را در کادرهای ‘Username’ و ‘Password’ بنویسید. فقط این نکته را گوشزد کنیم که در کادر ‘Re-enter password’، باید همان رمزی که در کادر ‘Enter password’ نوشتید را تکرار کنید. رمز جدیدی ننویسید. کادرهای بخش فراموشی رمز را به دل‌خواه پر کنید و دکمه ‘Next’ را بزنید.

با کلیک روی دکمه ‘Next’، پنجره تنظیمات را خواهید دید که پروفایل کاربر جدید را نشان می‌دهد.

حالا باید دسترسی کاربر جدید را به فایل‌های سرور FTP مجاز کنید. پس روی پوشه موردنظرتان که به‌اشتراک گذاشتید، کلیک راست کنید و ‘Properties’ را انتخاب کنید. 

در این پنجره، ‘Authenticated Users’ را انتخاب کنید و دکمه ‘Edit’ را بزنید.

در کادر پایین این صفحه، نام همان کاربر جدید را بنویسید و روی ‘Check Names‘ کلیک کنید.

نام کاربر باید به شناسه سیستمی آن تغییر کند که معمولا چیزی شبیه عبارت تصویر زیر می‌شود. روی ‘OK’ کلیک کنید تا پنجره بسته شود و به مرحله مجازکردن دسترسی برسیم.

نام کاربر را از لیست این پنجره انتخاب کنید. روبه‌رو گزینه ‘Full control’ و در ستون ‘Allow’، تیک کادر را بزنید تا دسترسی کامل این کاربر فراهم شود و بتواند از تمام فایل‌ها استفاده کند یا فایل‌های خودش را آپلود کند.

قدم چهارم: تنظیم فایروال ویندوز برای دسترسی به FTP

مرحله سوم برای راه‌اندازی سرور FTP، تنظیم فایروال است؛ چون فایروال ویندوز به‌صورت پیش‌فرض، اجازه تبادل فایل را نمی‌دهد. 

دکمه‌های ‘Win + S’ را فشار دهید و ‘Windows Firewall’ را تایپ کنید.

از منوی سمت چپ، روی ‘Allow an app or feature through Windows Firewall‘ کلیک کنید.

روی دکمه ‘Change settings’ کلیک کنید.

از لیست پیش‌رو، ‘FTP Server’ را انتخاب کنید. در ستون‌های روبه‌روی این گزینه، باید کادرهای ‘Private’ و ‘Public’، طبق شکل زیر علامت داشته باشند تا تمام کاربران بتوانند هم در شبکه داخلی هم شبکه جهانی اینترنت، دسترسی به سرور FTP سیستم‌تان داشته باشند. بعد از اطمینان از این موضوع، روی ‘OK’ کلیک کنید تا تنظیمات این بخش تایید شوند.

برای این‌که کاربران از طریق اینترنت به سرور FTP شما دسترسی داشته باشند، باید پورت‌‌های ۲۰ و ۲۱ روتر را فعال کنید. برای انجام این کار، به آدرس آی‌پی روترمان نیاز داریم. برای این کار، دکمه‌های ‘Win + S’ را فشار دهید و ‘cmd’ را تایپ کنید. 

‘Command Prompt’ را باز کنید.

‘ipconfig’ را تایپ کنید و Enter را بزنید.

اگر با وایرلس به روتر وصل هستید، باید زیر متن ‘Wireless LAN Adapter Wi-Fi’، اطلاعات بخش ‘Default Gateway’ را کپی کنید یا روی کاغذ بنویسید. 

اگر با کابل به روترتان وصل هستید، دنبال همین اطلاعات در بخش ‘Ethernet Adapter’ بگردید.

حالا باید به روتر وصل شوید و پورت‌های ۲۰ و ۲۱ را باز کنید. ما مراحل را برای باز کردن پورت ۲۱ آموزش می‌دهیم. شما باید از همین مرحله ۹، گام‌به‌گام همه‌ چیز را برای باز کردن پورت ۲۰ تکرار کنید. پورت ۲۱ برای کنترل تبادل فایل با FTP به‌کار می‌رود و پورت ۲۰ اجازه انتقال داده را می‌دهد.

برای باز کردن پورت ۲۱، همان آدرس آی‎‌پی Default Gateway را در نوار آدرس مرورگر بنویسید و Enter بزنید. معمولا این آدرس ۱۹۲.۱۶۸.۱.۱ است.

نام کاربری و رمز عبور روتر را در کادرهای ‘Username’ و ‘Password’ بنویسید؛ روتر ما از برند Asus است؛ اما اگر روتر شما از برند دیگری است، تنظیمات به همین شکل هستند. فقط ممکن است جای قرارگیری منوها یا گزینه‌ها کمی متفاوت باشد.

بخش ‘Port Forwarding’ را پیدا کنید. این بخش معمولا در تنظیمات ‘WAN’ یا ‘NAT’ قرار دارد.

حالا باید یک پروفایل جدید برای باز کردن پورت‌ ۲۱ بسازید. پس در بخش ‘Service Name’، برای پروفایل جدید یک نام بنویسید و مقادیر گزینه ‘Port Range’ را ۲۱ تعیین کنید.

سپس در کادر ‘Local IP’، همان آدرس IPv4 که با دستور ipconfig در Command Prompt گرفتید را بنویسید. در کادر ‘Local Port’ مقدار ۲۱ را وارد کنید و ‘Protocol’ را روی ‘TCP’ تنظیم کنید.

روی دکمه ‘Apply’ کلیک کنید تا تنظیمات اعمال و ذخیره شوند.

نکات ایمنی در باز کردن پورت‌های ۲۰ و ۲۱

• اجازه ندهید شخص غیرمجاز از طریق پورت‌های ۲۰ و ۲۱ وارد سیستم‌تان شود. به‌‌خاطر همین موضوع، ما از بخش Allow Access to، گزینه Specified Users را انتخاب کردیم تا فقط کاربران خاصی مجاز به استفاده از فایل‌ها باشند؛
• حتما رنج آی‌پی مشخصی را روی روترتان ست کنید تا هر کاربری با هر آدرس آی‌پی نتواند به سیستم‌تان وارد شود؛
• مجوزهای دسترسی هر فایل را مشخص کنید تا فقط کاربران مجاز بتوانند از آن‌ استفاده کنند.

قدم پنجم: تست سرور FTP و اتصال به آن

راه‌اندازی سرور FTP را با موفقیت به اتمام رساندیم. حالا باید مطمئن شویم که می‌توانیم به آن وصل شویم و فایل جابه‌جا کنیم. برای تست FTP سرورمان، سه راه پیش‌روی‌مان است:

1. از طریق ‘File Explorer’ ویندوز که هیچ نیازی به نصب نرم‌افزار ندارد؛
2. از طریق هر مرورگری که روی سیستم‌تان دارید؛
3. با یک کلاینت FTP مثل FileZilla.

حالت اول: تست سرور FTP با File Explorer ویندوز

پیش از تشریح مراحل تست FTP سرور با File Explorer، باید بدانیم که آدرس IP سیستم چیست. پس مراحلی که در ادامه آوردیم را روی سیستمی اجرا کنید که FTP آن را فعال کردید.

دکمه‌های Win + S را بفشارید و Network را جست‌وجو کنید. روی گزینه ‘View network connections’ کلیک کنید تا پنجره ‘Network Connections’ باز شود. در این پنجره، تمام اتصالات کارت شبکه سیستم‌تان را می‌بینید. 

اگر به شبکه خانگی یا شرکت از طریق وای‌فای وصل هستید، روی Wi-Fi و اگر با کابل اتصال برقرار کردید، روی Ethernet در همین پنجره کلیک راست کنید و روی گزینه ‘Status’ کلیک کنید.

در پنجره پیش‌رو، روی دکمه ‘Details’ کلیک کنید تا جزئیات اتصال را ببینید. 

پنجره‌ای با نام ‘Network Connections Details’ باز می‌شود که باید آدرس روبه‌روی ‘IPv4 Address’ آن را کپی کنید یا بنویسید. این دقیقا همان آدرس IP سرور FTP است.

حالا دکمه‌های ‘Win + E’ را بزنید تا File Explorer ویندوز باز شود. در نوار آدرس این پنجره، همان آدرس سیستم را با فرمت زیر Paste یا تایپ کنید:

ftp://192.168.0.106

با زدن Enter، پنجره ‘Log On As’ را می‌بینید که باید نام کاربری و رمز عبوری که در مرحله سوم ساختید را در کاردهای Username و Password بنویسید. این دو کادر را پر کنید و روی ‘Log On’ کلیک کنید تا وارد سرور FTP شوید.

بعد از این‌که وارد سرور شدید، تمام فایل‌هایی که به اشتراک گذاشته شده‌اند را می‌بینید. اگر می‌خواهید فایلی را روی این سرور آپلود کنید، کافیست آن را کپی کنید و در FTP سرور Paste کنید.

حالت دوم: تست سرور FTP با مرورگر

این کار خیلی ساده است و برای انجام آن، باید تمام مراحل روش قبلی را طی کنید؛ با این تفاوت که به‌جای باز کردن File Explorer ویندوز، باید مرورگرتان را باز کنید و آدرس سرور FTP را در نوار آدرس آن بنویسید.

به‌محض زدن Enter، سرور از شما نام کاربری و رمز عبور را می‌خواهد. همان Username و Password که در مرحله قبل وارد کردید را در این فیلدها بنویسید و روی Sign in کلیک کنید.

بعد از ورود موفقیت‌آمیز به سرور، می‌توانید لیستی از فایل‌ها و پوشه‌های آن را ببینید.

حالت سوم: تست سرور FTP با FileZilla

نرم‌افزار FileZilla، یک نرم‌افزار قوی برای مدیریت فایل‌ها روی سرور FTP است که ما در این بخش، مروری بر روش استفاده از آن خواهیم داشت. اما نرم‌افزارهای دیگری مثل Cyberduck، Transmit، FireFTP و CuteFTP هم هستند که دقیقا مشابه همین FileZilla عمل می‌کنند.

نرم‌افزار FileZilla را باز کنید و در کادرهای بالای صفحه، اطلاعات FTP سرورتان را بنویسید. بعد از تکمیل فرم‌ها، روی دکمه ‘Quickconnect’ کلیک کنید تا به سرور وصل شوید.

بعد از مرحله اول، کادری نمایش داده می‌شود که به شما می‌گوید ارتباط‌تان با این FTP سرور امن نیست. دلیل این پیغام، این است که ما گزینه ‘No SSL’ را انتخاب کردیم تا فقط در شبکه محلی از سرور استفاده کنیم. پس تیک کادر ‘Always allow insecure plain FTP for this server’ را بزنید و روی ‘OK’ کلیک کنید.

بعد از ورود، در کادر سمت راست که علامت زده‌ایم، تمام فایل‌ها را می‌بینید.

جمع‌بندی و نکات پایانی

در این مقاله توضیح دادیدم که چگونه FTP راه‌اندازی کنیم. حین پیکربندی FTP روی ویندوزتان، حتما از Specified users استفاده کنید تا هرکسی نتواند به سرورتان Login و از محتوای آن سواستفاده کند.

برای استفاده از فایل‌های روی FTP، ما File Explorer ویندوز را پیشنهاد می‌دهیم؛ اما اگر می‌خواهید در سطح حرفه‌ای با فایل‌ها کار کنید، حتما از یک کلاینت FTP مثل FileZilla کمک بگیرید.

اگر در هر کدام از مراحل به چالش یا مشکلی برخورد کردید، برای ما در بخش نظرات همین مقاله آن را بنویسید تا در کوتاه‌ترین زمان، مشکل‌تان را حل کنیم.

منبع: Cloudzy