سرور مجازی میکروتیک چیست؟ (vps میکروتیک زیر ذره‌بین!)

سرورهای مجازی محدود به لینوکس و ویندوز نیستند! MacOS را هم از سرتان بیرون کنید که مدت‌ها است از این بازی بیرون رفته. صحبت از سیستم‌عاملی است که حتی نام آن را هم خیلی‌ها نشنیده‌اند: MikroTik.

میکروتیک کمپانی‌ای است که هم نرم‌افزار می‌سازد و هم سخت‌افزار؛ در کنار قطعات شبکۀ معروف، مهم‌ترین محصول آن‌ها سیستم‌عاملی است با همین نام؛ ما هم در این مقاله می‌خواهیم سرور مجازی میکروتیک را کالبدشکافی کنیم تا کاملاً با آشنا شوید.

از آنجایی که شاید بیشتر شما درک درستی از چیستی این نوع VPS نداشته باشید، اجازه دهید با تعریف شروع کنیم.

سرور مجازی میکروتیک چیست؟

لینوکس سیستم‌عامل اصلی‌ای است که روی بیشتر سرورهای مجازی استفاده می‌شود؛ بعد از آن، ویندوز را داریم که در مقایسه با رقیب متن‌باز خود، با فاصلۀ زیاد در جایگاه دوم قرار دارد. بسته به نوع سیستم‌عامل استفاده‌شده روی سرور مجازی، VPSها در یک دسته‌بندی کلی و وسیع، به دو نوع VPS لینوکس و VPS ویندوز تقسیم می‌شوند.

اما سرور مجازی میکروتیک، با سیستم‌عاملی به همین نام کار می‌کند؛ سیستم‌عاملی که مخصوص روترهای شبکه ساخته شده است!

سال ۱۹۹۵، در کشور آرام و بی‌حاشیۀ لتونی، کمپانی‌ای متولد شد که کارش ساخت ادوات شبکه (هم سخت‌افزاری و هم نرم‌افزاری) بود و هدفش رسیدن به جایگاهی که بتواند با Cisco بزرگ رقابت کند.

چندی بعد، آن‌ها سیستم‌عامل MikroTik را عرضه کردند که گفتیم روی روترها نصب می‌شود؛ این سیستم‌عامل مبتنی‌بر لینوکس، پرچمدار کمپانی شد و راه حرکت رو به جلو را برای آن‌ هموار کرد.

نکته: اینجا لازم است یک پرانتز باز کنیم و روتر را برای آن‌هایی که شاید ندانند، تعریف کنیم. روترها، دستگاه‌هایی در خدمت شبکه هستند که وظیفۀ آن‌ها، برقراری ارتباط میان کامپیوترهای وصل به شبکه است.

منظور از سرور مجازی میکروتیک، نوعی VPS است که با Mikrotik RouterOS کار می‌کند.

این سیستم‌عامل نشان داده که می‌تواند عملکردی خیره‌کننده برای انواع سرورهای مجازی از خود نشان بدهد؛ بنابراین، با در نظر گرفتن قابلیت‌هایی که این نوع VPS ارائه می‌کند، با خیال راحت می‌توانیم بگوییم راجع‌به یکی از بهینه‌ترین‌ها صحبت می‌کنیم!

پس به‌طور کلی، VPS میکروتیک نوعی فضای شبیه‌سازی‌شده از یک سرور است که روی دستگاه‌های ساخت Mikrotik با سیستم‌عامل Mikrotik، یا هر نوع سروری که به این سیستم‌عامل مجهز شده است، قرار دارد. چنین سازوکار و موجودیتی، نقاط قوت زیادی را رقم می‌زند که در ادامۀ مقاله، داخل بخشی جداگانه، بیشتر و مفصل‌تر راجع‌به آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

ولی قبل از اینکه جلوتر برویم، شاید بد نباشد تعریفی کوتاه و مختصر از خود سرور مجازی یا VPS هم ارائه کنیم.

سرور مجازی چیست؟

سرور مجازی یا VPS (مخفف Virtual Private Server)، نوعی سرویس میزبانی است که طی سال‌های گذشته، محبوبیت خیلی زیادی به دست آورده.

تکنولوژی مجازی‌سازی و ابزارهایی با عنوان Hypervisor، سرورهای فیزیکی را به فضاهایی جداگانه تقسیم می‌کنند؛ فضاهایی که هرکدام می‌توانند نقش یک سرور مستقل را که از منابع اختصاصی خود برخوردار است، ایفا کنند. به این ترتیب، هر کاربر می‌تواند در فضایی کاملاً ایزوله، به بخشی از منابع سرور که در اختیارش قرار می‌گیرند، دسترسی داشته باشد.

اگر دوست دارید اطلاعات بیشتری از VPSها به دست بیاورید، مقالۀ “VPS یا همان سرور مجازی چیست؟ آشنایی با کاربردهای VPS” را بخوانید.

تا اینجا فهمیدید منظور از میکروتیک چیست و به چه نوع VPSهایی سرور مجازی میکروتیک می‌گویند؛ وقت آن است که با انواع این نوع سرورها آشنا شویم.

انواع سرور مجازی میکروتیک

سرورهای مجازی میکروتیک، براساس پارامترهای مختلفی دسته‌بندی می‌شوند؛ مثلاً موقعیت‌ قرارگیری سرور و نوع سخت‌افزار، دو دسته‌بندی رایجی هستند که رواج بیشتری دارند.

اجازه دهید ما هم این بخش مقاله را با همین دو دسته‌بندی پیش ببریم و انواع VPS میکروتیک را معرفی کنیم.

سرور مجازی میکروتیک ایران

وقتی سرور در دیتاسنترهای داخل ایران قرار داشته باشد، با سرور مجازی میکروتیک ایران طرف هستیم! این نوع سرورهای مجازی میکروتیک، به کار آن‌ شبکه‌هایی می‌آید که بیشتر کاربرانش داخل کشور هستند و چون فاصلۀ موقعیت مکانی سرور با کاربران کم است، آن‌ها می‌توانند عملکردی خیلی مطلوبی را تجربه کنند.

سرور مجازی میکروتیک اروپا

قرارگیری سرور مجهز به سیستم‌عامل میکروتیک در دیتاسنترهای اروپایی، یک سرور مجازی میکروتیک اروپا تحویلمان می‌دهد. توجه داشته باشید که اگر کاربران شبکه در جای‌جای این کرۀ خاکی پخش شده‌ باشند، یحتمل سرور مجازی میکروتیک اروپا انتخاب بهتری است.

MikroTik hEX

روتری که نام MikroTik hEX برای آن انتخاب شده است، پردازنده‌ای تک‌هسته‌ای دارد، همراه ‌با ۲۵۶ مگابایت رم و ۱۰ گیگابایت فضای ذخیره‌سازی. این سرور مجازی برای کارهایی ساده و دم‌دستی مثل مسیریابی و اتصال به اینترنت کاربرد دارد.

Chateau 5G ax

به‌قول سایت MikroTik، این دستگاه آیندۀ اینترنت موبایلی است. AX بی‌سیم نسل ششم و Ethernet دو و نیم گیگابیتی، در کنار آنتن‌های داخلی و خارجی، Chateau 5G ax را به یکی از بهترین سرورهای مجازی میکروتیک تبدیل می‌کند.

MikroTik CCR

مجموعه VPSهای میکروتیک سری CCR، از پردازنده‌های قوی‌تر و البته فضای ذخیره‌سازی و RAM بیشتر برخوردار هستند. به همین خاطر، انواع مختلف این سری برای کارهای پیچیده‌تر و سنگین‌تری مثل راه‌اندازی شبکۀ خصوصی مجازی، QoS و Load Balancing به کار می‌آیند.

hAP ac3

پرفروش‌ترین روتر خانگی میکروتیک، این بار قوی‌تر و سریع‌تر از همیشه! تشبیه این سرور مجازی به چاقوی سوییسی دنیای شبکه، نشان‌دهندۀ توانمندی بالا و کاربردهای بسیار این دستگاه است.

برخورداری از اپلیکیشن‌های اندروید و IOS برای تنظیم و کانفیگ سرور و آنتن‌های قوی، به‌همراه PoE و ۱۲۸ NAND، باعث می‌شوند این روتر انتخابی عالی برای استفاده به‌عنوان سرور مجازی میکروتیک محسوب شود.

MikroTik Cloud Router

نکتۀ مهم راجع‌به این دسته از سرورهای مجازی میکروتیک، امکان کانفیگ و پیکربندی آن‌ها، درست مطابق نیازهای کاربر است. ضمن اینکه کاربردهای آن‌ها را می‌توان در زمینه‌های زیادی مشاهده کرد؛ مثلاً میزبانی وب و انواع نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های تحت وب.

این‌ها مهم‌ترین انواع سرورهای مجازی MikroTik بودند. حالا بیایید نگاهمان را روی کاربردهای این نوع VPSها متمرکز کنیم.

سرور مجازی میکروتیک چه کاربردهایی دارد؟

قابلیت‌های جذاب سرور مجازی میکروتیک مثل امکان مسیریابی خیلی پیشرفته، باعث می‌شوند این نوع VPSها برای طیف گسترده‌ای از کارها مناسب باشند.

درحالی‌که اغلب اشخاص و مجموعه‌ها سرور مجازی میکروتیک را با هدف استفاده به‌عنوان روتر می‌خرند، کلی کار دیگر را می‌توان از آن‌ها انتظار داشت.

در این قسمت، می‌خواهیم نگاهی بیندازیم به کاربردهای این نوع سرور مجازی.

مسیریابی

همان‌طور که گفتیم، کاربرد اصلی این VPSها در نقشی است که می‌توانند به‌عنوان روتر ایفا کنند. بالاتر روتر را تعریف کردیم. این ابزار در واقع مکانیزمی است که برای پیدا کردن بهترین مسیر در شبکه‌های داخلی و خارجی کاربرد دارد؛ پس می‌توانیم بگوییم نقش سرور مجازی میکروتیک در انتقال داده‌ها درون شبکه، حیاتی است.

برقراری ارتباط مطمئن و بهینه بین دفاتر و شعبه‌های گوناگون یک برند در نقاط جغرافیایی مختلف، یکی از اصلی‌ترین کاربردهای MikroTik VPS به حساب می‌آید. اگر کسب‌وکار شما چندین دفتر در نقاط مختلف دارد، می‌دانیم تقسیم یک شبکه به چندین شبکۀ کوچک‌تر، کار خیلی آسانی نیست؛ ولی میکروتیک این مشکل را برطرف می‌کند.

همچنین، میکروتیک امکان استفاده از VPN، جهت رمزنگاری داده‌ها و انتقال ایمن آن‌ها بین شعب مختلف را هم به وجود می‌آورد.

سرور مجازی‌ای که داریم راجع‌به آن صحبت می‌کنیم، تمام انواع مسیریابی را پیشتیبانی می‌کند. انواعی مثل Interface Routing ،Virtual Transport Routing ،Static Routing ،Policy-based Routing ،ECMP routing ،Dynamic Routing Protocol و Bidirectional Transport Detection.

پشتیبانی از VPN و دسترسی از راه دور

به‌طور مختصر گفتیم که دستگاه‌های مجهز به میکروتیک، امکان استفاده از VPN را هم فراهم می‌کنند؛ منتهی لازم دیدیم بیشتر راجع‌به این موضوع صحبت کنیم.

میکروتیک از هر دو پروتکل PPTP و L2TP/IPSec پشتیبانی می‌کند. بنابراین، می‌توانید دستگاه‌های برخوردار از این سیستم‌عامل را به کار بگیرید و دسترسی از راه دور را به‌صورت کاملاً ایمن برای نیروی کار خود در هرجایی از کرۀ زمین (در صورت دسترسی به اینترنت) فراهم کنید. نکتۀ مهم اینکه راه‌انداز و آماده‌سازی این VPNها هم بسیار ساده است.

فرقی نمی‌کند طرف مقابل از ویندوز استفاده می‌کند یا MacOS، درهرصورت، با استفاده از یکی از پروتکل‌های رایج VPN، امکان دسترسی ایمن از راه دور به وجود می‌آید.

بهتر است برای کارهای ساده‌تر بروید سراغ PPTP بروید؛ با اینکه PPTP از نظر امنیت در مقایسه با L2TP/IPsec ضعیف‌تر است، به‌خاطر امکان راه‌اندازی خیلی آسان، می‌توان از آن‌ برای اپلیکیشن‌ها و داده‌های نه‌چندان حساس استفاده کرد.

سیستم مدیریت کاربران

سیستم‌عامل روترمحور MikroTik اجازه می‌دهد پروفایل‌های کاربری مختلف، با سطح دسترسی‌های تعیین‌شده بسازید . این‌طوری می‌توانید وظایف مختلف را به هریک از اعضا محول کنید، بدون اینکه امنیت در معرض خطری جدی قرار بگیرد.

به‌لطف این سیستم کاردرست کنترل دسترسی، می‌توان نیروهای تازه‌کار و رده پایین را مسئول رسیدگی به اقدامات ساده‌تر مثل پیکربندی‌های اولیه کرد و دسترسی به تنظیمات پیشرفته‌تر و حساس‌تر را به نیروهای کاربلدتر و مهندسان رده بالا سپرد.

مدیریت پهنای باند

قوانینی با نام QoS (مخفف Quality of Service) وجود دارند که برای سیستم‌عامل میکروتیک تعریف شده‌اند. با کمک این قوانین، می‌توانید مشخص کنید که کدام نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌ها مهم‌تر هستند و به بیانی بهتر، می‌توانید آن‌ها را در اولویت قرار دهید؛ با این کار، امکان مدیریت بهینۀ پهنای باند فراهم می‌شود.

بنابراین، از آنجایی که پنهای باند به بهترین شکل مدیریت می‌شود، حتی اگر یکی از کاربرها مشغول دانلود فایلی با حجم خیلی زیاد باشد، تماس‌های VoIP و ویدیو کنفرانس‌ها با بالاترین کیفیت و بدون هیچ مشکلی برقرار خواهند شد.

فایروال

قبلاً در مقالۀ “فایروال چیست؟ نحوۀ کار، مزایا و انواع Firewall” خیلی کامل و پرجزئیات راجع‌به دیوارهای آتشین (!) صحبت کرده‌ایم؛ پس اگر دنبال اطلاعات بیشتر هستید، پیشنهادمان خواندن آن مقاله است.

یکی دیگر از کاربردهایی که استفاده از سرور مجازی میکروتیک را توجیه می‌کند، موضوع افزایش امنیت است. فایروال‌ها، یکی از اصلی‌ترین و اولیه‌ترین سدهای دفاعی به حساب می‌آیند که نمی‌گذارند افراد نااهل به شبکه دسترسی پیدا کنند. این کار با اعمال محدودیت روی ارسال و دریافت اطلاعاتی به‌خصوص انجام می‌گیرد.

به بیان ساده‌تر، فایروال VPS میکروتیک تمام اتصالات را زیر نظر می‌گیرید و نمی‌گذارد مشکوک‌ها به سرور مجازی متصل شوند.

با کمک فایروال، می‌توانید تمام داده‌های اینترنتی را تحت کنترل خود دربیاورید و با تعیین قوانین به‌خصوص، از اتصال ناامن جلوگیری کنید. بنابراین، یکی دیگر از کاربردهای میکروتیک این است که دست هکرها را با کمک فایروالی که در اختیار کاربر قرار می‌دهد، کوتاه می‌کند.

تا اینجا بیشتر جوانب مربوط به نصب میکروتیک روی سرور مجازی را بررسی کردیم؛ می‌ماند موشکافی نقاط ضعف و قوت آن.

مزایا و معایب VPS میکروتیک

در این قسمت، نگاهی می‌اندازیم به دو روی سکه و سعی می‌کنیم با دیدگاهی منصفانه، هم معایب و هم مزایای سرور مجازی میکروتیک را زیر ذره‌بین ببریم.

مزایای سرور مجازی میکروتیک

مزیت‌هایی که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید، دلایلی هستند که افراد و کسب‌وکارهای زیادی را به سمت استفاده از MikroTik هل می‌دهند.

مقیاس‌پذیری

مثل همۀ انواع VPSها، سرورهای مجازی میکروتیک هم مقیاس‌پذیری خوبی دارند؛ یعنی می‌توان منابع مورد استفاده را در صورت لزوم کم یا زیاد کرد.

پس هر وقت نیاز به منابع بیشتر داشته باشید، این منابع در اختیارتان خواهند بود؛ هروقت هم نیاز کم شود، میزان منابع مورد استفاده را کم می‌کنید و به‌دنبال این موضوع، پول کمتری برای سرویس خود پرداخت می‌کنید.

انعطاف‌پذیری و کنترل سطح بالا

معمولاً سرور مجازی میکروتیک امکان کاستومایز کردن سرویس را در اختیار کاربر قرار می‌دهد؛ به این ترتیب، می‌توانید آن را مطابق خواسته و نیازی که دارید تنظیم و آماده کنید.

به‌طور مشخص، امکان پیکربندی پروتکل‌های مسیریابی، قوانین فایروال و حتی دستکاری قوانین QoS (که بالاتر به آن‌ها پرداختیم) وجود دارد.

مقرون‌به‌صرفه بودن

در مقایسه با سرورهای اختصاصی که خب هم خیلی مقیاس‌پذیرتر هستند و هم سطح بسیار بالایی از انعطاف‌پذیری را نشان می‌دهند، سرور مجازی میکروتیک (مثل انواع دیگر VPSها)، دست پایین‌تر را دارد؛ اما در عوض، قیمت آن هم خیلی پایین‌تر است. ضمن اینکه لازم نیست نگران نگهداری از سخت‌افزارها باشید و می‌توانید وقت خود را صرف رسیدگی به کارهای دیگر (و مهم‌تر) بکنید.

در طرف دیگر ماجرا، هاست‌های اشتراکی خیلی ارزان‌تر هستند، ولی عملاً کنترل هیچ‌چیز را در اختیار کاربر قرار نمی‌دهند و همه‌چیز توسط ارائه‌دهنده مدیریت می‌شود.

امنیت بالا

نصب میکروتیک روی سرور مجازی، امنیتی مثال‌زدنی را به ارمغان می‌آرود. قابلیت‌هایی مثل فایروال و امکان استفاده از VPN که بالاتر راجع‌به آن‌ها صحبت کردیم، دستیابی به این مهم را ممکن می‌کنند.

به‌علاوه، با توجه به قابل کاستومایز بودن این نوع VPSها، می‌توانید تنظیمات را طوری انجام دهید که نیازهای به‌خصوص شما در رابطه با موضوع امنیت برطرف شود.

عملکرد ایدئال

بالاتر هم به این موضوع اشاره کردیم و گفتیم عملکرد بی‌نقص، اصلی‌ترین دلیلی است که این همه کاربر را به استفاده از میکروتیک تشویق می‌کند. مخصوصاً اگر از سخت‌افزارهای ساخت این کمپانی استفاده کنید، خیالتان راحت است که از به‌روزترین ادوات بهره می‌برید.

مناسب برای کاربردهای متنوع

کمی قبل‌تر، در بخشی جداگانه، تمام کاربردها و امکانات سرورهای مجازی میکروتیک را بررسی کردیم؛ همین تنوع کاربردها یکی از مهم‌ترین مزایای MikroTik به حساب می‌آید.

پس به‌طور کلی، MikroTik VPS یک راهکار شبکۀ قدرتمند و البته منعطف است که می‌تواند برای ارائۀ خدمات در حوزه‌ای مشخص آماده و پیکربندی شود؛ البته که نقص‌هایی هم وجود دارند.

معایب سرور مجازی میکروتیک

این‌ها مشکلاتی هستند که گرچه قابل چشم‌پوشی به نظر می‌رسند، اما خب به‌هرحال، لازم بود راجع‌به آن‌ها هم بنویسیم.

طرز استفادۀ نسبتاً پیچیده

میکروتیک یک سیستم‌عامل کاملاً خاص و منحصربه‌فرد است و شباهت چندانی با سیستم‌‌عامل‌های مرسوم مثل ویندوز و لینوکس ندارد؛ به همین خاطر، احتمالاً یادگیری طرز استفاده از آن برای کسانی که خیلی با دنیای شبکه آشنا نیستند، سخت خواهد بود.

البته که کار نشد ندارد! ولی خب باید زمان و تلاش زیادی را صرف آموزش بکنید.

تعداد کم استفاده‌کنندگان

اگر از لینوکس یا ویندوز روی سرور مجازی بهره می‌برید، این شانس را دارید که در صورت مواجهه با مشکلات مختلف، روی کمک دیگر استفاده‌کنندگان حساب باز کنید؛ چون افراد خیلی زیادی از این دو سیستم‌عامل استفاده می‌کنند.

در رابطه با میکروتیک، از آنجایی که جامعۀ استفاده‌کنندگان خیلی کمتر هستند، نباید انتظار پشتیبانی خیلی مؤثری از جانب دیگران داشته باشید!

دسترسی محدود به Root

در برخی شرایط، ممکن است دسترسی به Root سرور میکروتیک برای کاربر محدود شده باشد؛ با توجه به این مسئله، اگر احیاناً نیاز به تغییر و دستکاری‌هایی در سطوح بالا داشته باشید، دستتان بسته خواهد بود.

این هم از ایرادات VPS میکروتیک. بیایید مقاله را تمام کنیم.

سرور مجازی میکروتیک: رقیبی جدی برای VPSهای ویندوز و لینوکس

همان‌طور که گفتیم، میکروتیک نام یک کمپانی است که سیستم‌عاملی با همین نام ساخته و عرضه کرده است؛ سیستم‌عاملی که روی روترها نصب می‌شود و می‌توان از آن روی سرورهای مجازی هم بهره برد. ضمناً، این کمپانی در ساخت انواع ادوات سخت‌افزاری شبکه هم حرف‌ها برای گفتن دارد!

در مقایسه با VPSهای لینوکس و ویندوز که بازار را قبضه کرده‌اند، VPS میکروتیک مزایایی به‌خصوص دارد که باعث می‌شوند نه‌تنها در رقابت دوام بیاورد، بلکه توجه‌های زیادی را به خود جلب کند؛ عملکرد فوق‌العاده یکی از این مزایا است.

در این مقاله، سعی کردیم تصویری شفاف از این دسته سرورهای مجازی برایتان ترسیم کنیم؛ به همین منظور، بعد از ارائۀ تعریف، سراغ بررسی انواع، کاربردها و مزایا و معایب میکروتیک و سرورهای مجازی‌اش رفتیم. اگر همچنان ابهامی وجود دارد، یا اگر سؤالی در سرتان است که پاسخش را نگرفته‌اید، زیر همین بلاگ‌پست کامنت بگذارید.

در آخر ممنونیم که تا واپسین خط همراهمان بودید. شما بهترینید.

منابع: Oudel | WiliVM